Vòng quay hàng tồn kho là gì? Cách tính và Chiến lược tối ưu

Vòng quay hàng tồn kho là chỉ số then chốt phản ánh hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Hệ số này cho biết tốc độ luân chuyển hàng hóa trong kho, từ đó giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định quan trọng về nhập hàng, quản lý vốn và tối ưu lợi nhuận. 

Vậy khái niệm này nghĩa là gì và làm thế nào để tính toán một cách chính xác? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây.

1. Vòng quay hàng tồn kho là gì?

Vòng quay hàng tồn kho / Inventory turnover, là một chỉ số quan trọng trong kinh doanh, đo lường số lần hàng tồn kho được bán ra và thay thế trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm). Nói cách khác, nó cho biết tốc độ mà doanh nghiệp có thể chuyển đổi hàng tồn kho thành doanh thu.

Vòng quay hàng tồn kho là gì còn được hiểu là chỉ số phản ánh tốc độ bán hàng của doanh nghiệp, giúp xác định lượng hàng tồn kho cần thiết để đảm bảo sản xuất và tiêu thụ hiệu quả, tối ưu hóa vốn đầu tư và thúc đẩy hoạt động kinh doanh.

>>>Xem thêm: Inventory turnover là gì?

2. Vòng quay hàng tồn kho có ý nghĩa gì?

Vòng quay hàng tồn kho là gì và có ý nghĩa như thế nào đối với doanh nghiệp?

Đây là chỉ số mang nhiều ý nghĩa quan trọng, không chỉ đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh mà còn cung cấp thông tin hữu ích cho việc ra quyết định chiến lược.

2.1 Hệ số vòng quay cao

Một hệ số vòng quay cao thường mang ý nghĩa tích cực, cho thấy:

• Nhu cầu thị trường mạnh mẽ: Hàng hóa bán chạy, được tiêu thụ nhanh chóng, phản ánh nhu cầu thị trường đối với sản phẩm của doanh nghiệp đang cao.
• Quản lý hàng tồn kho hiệu quả: Doanh nghiệp kiểm soát tốt lượng hàng tồn kho, tránh tình trạng tồn đọng vốn và giảm thiểu rủi ro hư hỏng, mất giá.
• Tối ưu hóa chi phí: Hàng tồn kho luân chuyển nhanh giúp giảm chi phí lưu kho, bảo quản và chi phí vốn liên quan đến hàng tồn kho.

Tuy nhiên, hệ số vòng quay quá cao cũng có thể tiềm ẩn một số rủi ro như không đủ hàng để đáp ứng nhu cầu đột biến của thị trường, bỏ lỡ cơ hội bán hàng hoặc thậm chí mất khách hàng vào tay đối thủ cạnh tranh.

2.2 Hệ số vòng quay thấp

Ngược lại, hệ số vòng quay thấp thường là dấu hiệu cảnh báo, cho thấy:

• Nhu cầu thị trường yếu: Sản phẩm không được ưa chuộng, bán chậm, có thể do chất lượng sản phẩm, giá cả hoặc chiến lược marketing chưa hiệu quả.
• Quản lý hàng tồn kho kém: Hàng tồn kho ứ đọng, gây lãng phí vốn, tăng chi phí lưu kho, bảo quản và rủi ro hàng hóa hư hỏng, mất giá.
• Dự báo nhu cầu không chính xác: Doanh nghiệp dự báo sai nhu cầu thị trường, dẫn đến sản xuất hoặc nhập hàng quá mức cần thiết.

Hệ số vòng quay thấp có thể ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận và dòng tiền của doanh nghiệp. 

Do đó, cần có những biện pháp khắc phục kịp thời như xem xét lại chiến lược sản phẩm, giá cả, marketing, đồng thời cải thiện quy trình quản lý hàng tồn kho.

Lưu ý: Mức độ phù hợp của hệ số vòng quay còn phụ thuộc vào từng ngành nghề và đặc thù kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. 

Do đó, cần có sự so sánh với các đối thủ cạnh tranh và xu hướng chung của ngành để có đánh giá chính xác nhất.

3. Cách tính vòng quay hàng tồn kho chuẩn nhất

Sau khi đã hiểu rõ khái niệm vòng quay hàng tồn kho là gì – một chỉ số quan trọng phản ánh tốc độ bán và thay thế hàng hóa trong kho, hãy cùng tìm hiểu cách tính chỉ số này để có cái nhìn toàn diện về hiệu quả quản lý tồn kho của doanh nghiệp.

3.1 Cách tính vòng quay tồn kho

Cách tính vòng quay hàng tồn kho như sau:

Bước 1: Xác định kỳ tính toán: Kỳ tính toán có thể là tháng, quý hoặc năm, tùy thuộc vào đặc thù ngành nghề và nhu cầu phân tích của doanh nghiệp.

Bước 2: Thu thập dữ liệu: Cần thu thập các dữ liệu sau:

• Giá vốn hàng bán: Tổng giá trị hàng hóa đã bán ra trong kỳ.
• Giá trị hàng tồn kho đầu kỳ: Giá trị hàng tồn kho tại thời điểm bắt đầu kỳ tính toán.
• Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ: Giá trị hàng tồn kho tại thời điểm kết thúc kỳ tính toán.

Bước 3: Tính vòng quay hàng tồn kho

Sau khi đã thu thập đầy đủ thông tin như trên, chúng ta sẽ áp dụng công thức tính vòng quay hàng tồn kho như sau:

Vòng quay hàng tồn kho = Giá vốn hàng bán / Giá trị hàng tồn kho bình quân

Trong đó:

• Giá vốn hàng bán: Tổng chi phí sản xuất hoặc mua hàng hóa đã bán được trong kỳ.
• Giá trị hàng tồn kho bình quân: Trung bình cộng giá trị hàng tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ.

Giá trị hàng tồn kho bình quân = (Giá trị hàng tồn kho đầu kỳ + Giá trị hàng tồn kho cuối) / 2

Số ngày của 1 vòng quay = Số ngày của kỳ kế toán / Số vòng quay hàng tồn kho

3.2 Ví dụ minh họa cách tính vòng quay hàng tồn kho

Công ty ABC kinh doanh mặt hàng thời trang. Trong quý 1 năm 2023, công ty có giá vốn hàng bán là 500 triệu đồng, giá trị hàng tồn kho đầu kỳ là 100 triệu đồng và giá trị hàng tồn kho cuối kỳ là 80 triệu đồng.

• Giá trị hàng tồn kho bình quân: (100 triệu + 80 triệu) / 2 = 90 triệu đồng
• Vòng quay hàng tồn kho: 500 triệu / 90 triệu = 5.56 lần

Như vậy, trong quý 1 năm 2023, hàng tồn kho của công ty ABC đã được quay vòng 5.56 lần.

Số ngày của 1 vòng quay = 90/5.56 = 16.18, tức cứ khoảng 16 ngày thì doanh nghiệp sẽ nhập hàng mới trong quý I/2023.

4. Số vòng quay hàng tồn kho bao nhiêu là tốt?

Hiểu được tầm quan trọng của vòng quay hàng tồn kho là gì, một câu hỏi thường được đặt ra là: “Mức vòng quay như thế nào được xem là tốt?”.

Không có một con số cụ thể nào là “tốt” cho tất cả các doanh nghiệp. Con số lý tưởng sẽ khác nhau tùy theo ngành nghề, loại sản phẩm, chiến lược kinh doanh và giai đoạn phát triển của từng doanh nghiệp.

Nhìn chung, hệ số vòng quay cao cao thường là tín hiệu tích cực. Điều này cho thấy hàng hóa được bán và thay thế nhanh chóng, giảm chi phí lưu kho và rủi ro hàng hóa lỗi thời hoặc hư hỏng. Ngược lại, hệ số vòng quay thấp có thể báo hiệu hàng tồn đọng, kém thanh khoản, dẫn đến chi phí lưu kho tăng và ảnh hưởng đến lợi nhuận.

Tóm lại, để đánh giá mức độ “tốt” của hệ số vòng quay, doanh nghiệp cần:

1. So sánh với các doanh nghiệp cùng ngành: Xem xét hệ số vòng quay trung bình của các doanh nghiệp cùng ngành để có điểm tham chiếu và đánh giá vị thế cạnh tranh của mình.
2. So sánh số vòng quay của các kỳ trước: Theo dõi sự biến động của hệ số vòng quay qua các kỳ để nhận biết xu hướng và đánh giá hiệu quả của các biện pháp quản lý hàng tồn kho đã thực hiện.
3. Phân tích chi tiết theo từng nhóm hàng hóa: Đánh giá hệ số theo từng nhóm hàng hóa hoặc từng sản phẩm để xác định những mặt hàng bán chạy và những mặt hàng tồn đọng, từ đó có điều chỉnh phù hợp trong chiến lược kinh doanh.

5. Những ai cần quan tâm đến hệ số vòng quay hàng tồn kho?

Bên cạnh việc nắm rõ cách tính toán, hiểu rõ những ai cần quan tâm đến hệ số vòng quay hàng tồn kho cũng quan trọng không kém.

Vậy những ai thực sự cần quan tâm đến chỉ số này?

1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp: Hệ số vòng quay này giúp ban lãnh đạo đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh, từ đó đưa ra các quyết định chiến lược về sản xuất, nhập hàng, tiếp thị và bán hàng.

2. Bộ phận quản lý hàng tồn kho: Chỉ số này là một công cụ quan trọng để bộ phận quản lý hàng tồn kho kiểm soát lượng hàng tồn, tối ưu hóa quy trình lưu kho, giảm thiểu chi phí lưu trữ và hạn chế tình trạng hàng tồn quá mức hoặc thiếu hụt hàng.

3. Các nhà đầu tư: Hệ số này là một trong những chỉ số tài chính quan trọng mà các nhà đầu tư xem xét để đánh giá tiềm năng sinh lời và rủi ro của doanh nghiệp trước khi đưa ra quyết định đầu tư.

4. Các tổ chức tín dụng: Khi xem xét cấp tín dụng cho doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng cũng thường quan tâm đến hệ số vòng quay để đánh giá khả năng thanh toán và mức độ rủi ro của khoản vay.

5. Các nhà cung cấp: Hệ số vòng quay hàng tồn kho của khách hàng cũng là một thông tin hữu ích cho các nhà cung cấp để điều chỉnh kế hoạch sản xuất và cung ứng hàng hóa cho phù hợp.

Tóm lại, hệ số vòng quay hàng tồn kho là một chỉ số quan trọng không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn đối với nhiều bên liên quan khác.

6. Tối ưu vòng quay hàng tồn kho với SEEACT-WMS

Để tối ưu hệ số này, ngoài việc áp dụng các biện pháp quản lý truyền thống, doanh nghiệp cần tận dụng sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại. Một trong những giải pháp hiệu quả là sử dụng phần mềm quản lý kho SEEACT-WMS.

SEEACT-WMS là phần mềm được chính DACO và đội ngũ nhân sự với hơn 15 năm kinh nghiệm trong việc triển khai các hệ thống giải pháp quản trị sản xuất cho các doanh nghiệp và tích hợp trong hệ thống quản lý sản xuất SEEACT-MES.

SEEACT-WMS mang đến những lợi ích vượt trội trong việc tối ưu vòng quay hàng tồn kho nhờ vào 5 yếu tố cốt lõi:

– Số hóa toàn diện: Mọi thiết bị, sản phẩm đều được số hóa và nhận diện rõ ràng trên hệ thống, giúp theo dõi và kiểm soát dễ dàng.

– Tự động hóa tối đa: Các tác vụ quản lý kho được tự động hóa, từ thu thập dữ liệu đến nhập xuất và kiểm kê, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian.

– Chính xác tuyệt đối: Thông tin nhập xuất kho được ghi nhận chính xác thông qua Barcode/QR code, đảm bảo tính minh bạch và tin cậy của dữ liệu.

– Trực quan sinh động: Hệ thống báo cáo tự động cung cấp cái nhìn toàn cảnh theo thời gian thực, hỗ trợ doanh nghiệp ra quyết định nhanh chóng.

– Ứng dụng JIT linh hoạt: Mô hình JIT giúp kiểm soát tồn kho dư thừa, tối ưu sản xuất và đáp ứng nhu cầu khách hàng hiệu quả.

Nhờ những ưu điểm trên, SEEACT-WMS giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vòng quay tồn kho, giảm thiểu chi phí lưu kho và tăng hiệu quả kinh doanh.

>>>Xem thêm: SEEACT hệ sinh thái giải pháp quản lý sản xuất #01 Việt Nam

7. Kết luận

Tóm lại, hiểu rõ về vòng quay hàng tồn kho là gì và những vấn đề liên quan khác là chìa khóa để doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động kinh doanh, giảm thiểu chi phí lưu kho và tăng cường khả năng cạnh tranh. 

Để tối ưu chỉ số này, doanh nghiệp có thể cân nhắc sử dụng phần mềm quản lý kho hiện đại như SEEACT-WMS để tự động hóa quy trình, nâng cao hiệu quả quản lý và đưa ra quyết định chính xác hơn.

Nếu bạn quan tâm đến giải pháp SEEACT-WMS, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua Hotiline Mr Minh Anh – 0359.206.636 để được hỗ trợ tận tình nhé!