Sản xuất xanh và câu chuyện thành công của doanh nghiệp tiên phong

Biến đổi khí hậu và phát triển bền vững đang là những vấn đề cấp bách, đặt ra yêu cầu mới cho các doanh nghiệp. Trong bối cảnh đó, sản xuất xanh nổi lên như một xu hướng tất yếu, mang đến lợi ích to lớn và nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp trên thị trường. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa thực sự hiểu rõ về mô hình này. 

Hãy cùng DACO giải mã chi tiết qua bài viết dưới đây!

Sản xuất xanh là gì?

Sản xuất xanh – Green Production là một phương thức sản xuất hướng đến sự thân thiện với môi trường bằng cách giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường trong quá trình sản xuất. Điều này đạt được thông qua việc “xanh hóa” toàn bộ quy trình, từ khâu lựa chọn nguyên liệu đầu vào đến khi sản phẩm cuối cùng được tạo ra. 

Cụ thể, hoạt động này bao gồm hai khía cạnh chính:

• Sản xuất sản phẩm xanh: Tập trung vào việc tạo ra các sản phẩm bền vững, có thể tái chế, ít gây ô nhiễm môi trường và hạn chế tối đa lượng rác thải.
• “Xanh hóa” quy trình sản xuất: Doanh nghiệp áp dụng các chiến lược nhằm đổi mới quy trình sản xuất, sử dụng hiệu quả năng lượng và tài nguyên, giảm thiểu khí thải và chất thải.

Các hoạt động phổ biến trong quá trình này bao gồm: sử dụng năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió), áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, lựa chọn nguyên vật liệu thân thiện với môi trường, tái chế và tái sử dụng vật liệu.

Tóm lại, đây là một xu hướng tất yếu, góp phần vào sự phát triển bền vững và mục tiêu Net Zero, hướng tới một tương lai xanh hơn cho hành tinh.

Nguyên tắc của sản xuất xanh là gì?

Để đạt được mục tiêu “xanh hóa” hoạt động sản xuất và phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng. Vậy đâu là những nguyên tắc cốt lõi của quá trình này:

Quản lý tài nguyên bền vững

Nguyên tắc này nhấn mạnh việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách có trách nhiệm và hiệu quả. Điều này bao gồm ưu tiên sử dụng các nguồn tài nguyên tái tạo như năng lượng mặt trời, năng lượng gió và sinh khối, đồng thời tối ưu hóa việc sử dụng nguyên liệu thô, giảm thiểu lãng phí thông qua tái chế và tái sử dụng. 

Bên cạnh đó, việc bảo tồn nước cũng đóng vai trò quan trọng trong quản lý tài nguyên bền vững, bằng cách áp dụng các công nghệ và quy trình tiết kiệm nước trong sản xuất.

Hiệu quả năng lượng

Năng lượng là một yếu tố quan trọng trong sản xuất, và việc sử dụng năng lượng hiệu quả là chìa khóa để giảm thiểu tác động đến môi trường. 

Các doanh nghiệp cần áp dụng công nghệ sản xuất tiên tiến, như lưới điện thông minh, máy móc tiết kiệm năng lượng và tự động hóa, để giảm thiểu tiêu thụ năng lượng. Đồng thời, việc tối ưu hóa quy trình sản xuất để loại bỏ lãng phí năng lượng cũng đóng góp vào việc nâng cao hiệu quả năng lượng tổng thể. 

Hệ thống thu hồi năng lượng, cho phép thu hồi và tái sử dụng năng lượng từ các quy trình sản xuất, cũng là một giải pháp hiệu quả.

Giảm thiểu chất thải 

Chất thải là một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng, và giảm thiểu chất thải là một nguyên tắc quan trọng trong sản xuất xanh. 

Việc áp dụng các nguyên tắc sản xuất tinh gọn (Lean manufacturing) giúp xác định và loại bỏ lãng phí trong quy trình sản xuất. Mô hình kinh tế tuần hoàn, trong đó sản phẩm và nguyên liệu được liên tục tái sử dụng và tái chế, cũng là một giải pháp hiệu quả. 

Ngoài ra, việc tìm kiếm các ứng dụng mới cho sản phẩm phụ và chất thải, biến chúng thành tài nguyên có giá trị, cũng góp phần giảm thiểu chất thải.

>>>Xem thêm: Sản xuất tinh gọn (Lean manufacturing) là gì? Cách áp dụng và lợi ích của mô hình Lean

Kiểm soát ô nhiễm

Kiểm soát ô nhiễm là một nguyên tắc then chốt nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Các doanh nghiệp cần áp dụng các công nghệ và thực tiễn tiên tiến để giảm thiểu phát thải khí nhà kính và các chất gây ô nhiễm không khí. 

Việc xử lý nước thải hiệu quả, đảm bảo nước thải được làm sạch trước khi thải ra môi trường, cũng là một yếu tố quan trọng. Ngoài ra, việc bảo vệ đất thông qua xử lý và tiêu hủy đúng cách các chất liệu nguy hiểm cũng cần được quan tâm.

Lợi ích của sản xuất xanh là gì đối với doanh nghiệp

Việc áp dụng quá trình đổi mới sản xuất này không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn tạo ra nhiều giá trị gia tăng cho doanh nghiệp và toàn xã hội. Cụ thể:

Tiết giảm chi phí

Ứng dụng phương pháp sản xuất này giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể chi phí hoạt động. Việc sử dụng năng lượng tái tạo, thiết bị tiết kiệm năng lượng sẽ giảm thiểu chi phí năng lượng. Các biện pháp như giảm thiểu giấy tờ, tái chế và tái sử dụng nguyên vật liệu cũng góp phần cắt giảm chi phí đầu vào. Ngoài ra, các doanh nghiệp tiên phong trong quá trình này còn có thể nhận được các ưu đãi và trợ cấp tài chính từ chính phủ.

Bắt kịp xu hướng tiêu dùng

Xu hướng tiêu dùng hiện đại đang hướng đến sự thân thiện với môi trường. Để bắt kịp xu hướng này, doanh nghiệp nên áp dụng sản xuất xanh. Giải pháp này không chỉ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng mà còn góp phần nâng cao hình ảnh thương hiệu.

Mở rộng thị trường quốc tế

Đây là “tấm vé thông hành” để doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, tiếp cận thị trường quốc tế và hợp tác với các tập đoàn đa quốc gia. Điều này không chỉ mang lại cơ hội kinh doanh mới mà còn giúp doanh nghiệp tận dụng nguồn lực, kinh nghiệm từ các đối tác quốc tế, thúc đẩy phát triển bền vững.

Đạt các tiêu chuẩn quốc tế

Việc áp dụng quy trình sản xuất này giúp doanh nghiệp đạt được các tiêu chuẩn và chứng chỉ môi trường quốc tế, mở ra cơ hội thâm nhập vào các thị trường khó tính như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản. Đây là bước tiến quan trọng để doanh nghiệp tại Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu, khẳng định vị thế và nâng cao năng lực cạnh tranh trên trường quốc tế.

Hướng dẫn áp dụng sản xuất xanh

Đây là một quá trình chuyển đổi mang tính chiến lược, đòi hỏi doanh nghiệp phải có kế hoạch rõ ràng và thực hiện theo từng bước bài bản. Dưới đây là quy trình 5 bước để triển khai hiệu quả:

Bước 1: Phân tích tác động của doanh nghiệp lên môi trường

Trước khi bắt đầu, doanh nghiệp cần hiểu rõ tác động hiện tại của hoạt động sản xuất đến môi trường. Bằng cách phân tích chi tiết nguồn năng lượng sử dụng, cách thức sử dụng, loại vật liệu sản xuất, lượng nước tiêu thụ, khí thải và chất thải tạo ra,… doanh nghiệp có thể đánh giá mức độ ảnh hưởng đến môi trường. 

Việc này giúp xác định các điểm cần cải thiện, từ đó đề ra phương pháp phù hợp với nguồn lực và định hướng phát triển của doanh nghiệp.

Bước 2: Lập kế hoạch

Dựa trên kết quả phân tích, doanh nghiệp cần xác định mục tiêu cụ thể, đo lường được và phù hợp với tình hình thực tế. Việc xác định rõ nguồn lực tài chính, con người, công nghệ cần thiết để thực hiện kế hoạch cũng rất quan trọng. 

Đồng thời, doanh nghiệp cần lựa chọn các chỉ số đánh giá hiệu quả sản xuất để theo dõi tiến độ và điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết.

Bước 3: Thực hiện đánh giá

Giai đoạn này tập trung vào việc thu thập dữ liệu một cách đáng tin cậy thông qua các phương pháp khoa học như đo lường, theo dõi, phỏng vấn,… Dữ liệu thu thập được sẽ được phân tích, so sánh với mục tiêu ban đầu để đánh giá hiệu quả của các biện pháp sản xuất xanh. Kết quả đánh giá sẽ là cơ sở để doanh nghiệp đưa ra quyết định điều chỉnh hoặc cải thiện quy trình.

Bước 4: Công khai và minh bạch thông tin

Doanh nghiệp cần minh bạch trong việc công bố kết quả đánh giá sản xuất cho các bên liên quan như nhân viên, đối tác, khách hàng và cộng đồng. Việc trao đổi thông tin giúp nâng cao nhận thức về sản xuất xanh, tạo sự đồng thuận và hợp tác trong việc thực hiện các sáng kiến xanh, đồng thời củng cố uy tín và thương hiệu của doanh nghiệp.

Bước 5: Kiểm tra và hành động

Bởi đây là một quá trình liên tục, đòi hỏi doanh nghiệp phải thường xuyên kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh để đạt hiệu quả cao nhất. Việc kiểm tra định kỳ giúp xác định các cơ hội cải tiến, cập nhật chiến lược sản xuất sao cho phù hợp với tình hình thực tế và những thay đổi của môi trường kinh doanh. Doanh nghiệp cần chủ động thích ứng với các thách thức mới, nắm bắt cơ hội để nâng cao hiệu suất và duy trì mô hình sản xuất bền vững.

Chiến lược “xanh hóa” sản xuất cho doanh nghiệp hiện đại

Hướng đến sản xuất xanh đòi hỏi doanh nghiệp phải có những thay đổi trong phương thức vận hành và tư duy sản xuất. Dưới đây là một số phương pháp then chốt giúp doanh nghiệp từng bước “xanh hóa” hoạt động sản xuất của mình:

Sử dụng năng lượng tái tạo

Năng lượng tái tạo đóng vai trò then chốt trong việc giảm thiểu lượng khí thải carbon từ hoạt động sản xuất. Thay vì phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, doanh nghiệp có thể chuyển sang sử dụng các nguồn năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, năng lượng gió, thủy điện, địa nhiệt, và khí sinh học. 

Việc lắp đặt các hệ thống năng lượng tái tạo tại nhà máy giúp doanh nghiệp chủ động về nguồn năng lượng sạch, giảm chi phí vận hành và góp phần bảo vệ môi trường.

Giảm thiểu bao bì

Bao bì là một yếu tố quan trọng trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, tuy nhiên, việc sử dụng bao bì quá mức và sử dụng các loại vật liệu khó phân hủy gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. 

Doanh nghiệp cần xem xét việc giảm thiểu lượng bao bì sử dụng, tối ưu hóa thiết kế bao bì để giảm thiểu nguyên vật liệu, đồng thời lựa chọn các vật liệu thân thiện với môi trường, có khả năng tái chế hoặc phân hủy sinh học cũng là một giải pháp hiệu quả.

Kiểm soát chất thải tại nhà máy sản xuất

Chất thải phát sinh trong quá trình sản xuất là một vấn đề cần được quan tâm và xử lý. Doanh nghiệp cần áp dụng các biện pháp để giảm thiểu chất thải ngay từ đầu, ví dụ như:

• Nâng cao hiệu quả quy trình sản xuất để giảm thiểu tỷ lệ sản phẩm lỗi, hỏng.
• Tái sử dụng và tái chế nguyên vật liệu, phế liệu sản xuất.
• Xử lý chất thải đúng cách, đảm bảo an toàn cho môi trường.
• Áp dụng các công nghệ sản xuất tiên tiến, ít tạo ra chất thải.

Bằng việc áp dụng các phương pháp trên, doanh nghiệp có thể từng bước hướng đến sản xuất xanh, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Các doanh nghiệp đã triển khai sản xuất xanh 

Dưới đây là một số ví dụ điển hình về các doanh nghiệp đã và đang triển khai thành công, góp phần vào sự phát triển bền vững:

Vinamilk

Dẫn đầu xu hướng Green Production, Vinamilk là một trong những doanh nghiệp tiên phong tại Việt Nam với những thành tựu nổi bật:

• Xây dựng các tiêu chuẩn quốc tế: Vinamilk áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt như ISO 9001:2015, FSSC 22000, BRC,… trong hoạt động sản xuất và quản lý chất lượng.
• Thực hiện kiểm kê khí nhà kính: Vinamilk là một trong những doanh nghiệp đầu tiên tại Việt Nam thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo tiêu chuẩn ISO 14064.
• Sử dụng năng lượng tái tạo: Vinamilk đã trang bị hệ thống hơi bão hòa, sử dụng lò hơi tầng sôi đốt bằng nguyên liệu xanh Biomass và khí CNG thay thế năng lượng truyền thống tại nhiều nhà máy.
• Tiết kiệm năng lượng: 100% nhà máy của Vinamilk áp dụng hệ thống quản lý năng lượng theo ISO 50001:2018, đạt tỷ lệ năng lượng xanh, sạch cao.

Honda

Honda cũng là một ví dụ điển hình cho việc áp dụng sản xuất xanh trong ngành công nghiệp ô tô. Họ đã thực hiện nhiều sáng kiến để giảm thiểu tác động đến môi trường, chẳng hạn như:

• Sử dụng năng lượng gió: Nhà máy của Honda tại Ohio sử dụng tuabin gió để tạo ra điện năng.
• Vận chuyển bằng đường sắt: Honda vận chuyển 80% phương tiện từ nhà máy đến đại lý bằng tàu hỏa, giúp giảm lượng khí thải CO2 đáng kể.

Toyota

Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, cũng không ngừng cải tiến để giảm lượng khí thải carbon. Mẫu xe Prius, mẫu xe hybrid đầu tiên trên thế giới dành cho thị trường đại chúng, là một minh chứng cho nỗ lực này. Prius được bán tại hơn 38 quốc gia và được EPA công nhận về khả năng tiết kiệm nhiên liệu.

Dell và HP

Hai ông lớn trong ngành công nghiệp máy tính, Dell và HP, đều tiên phong trong việc áp dụng phương pháp sản xuất này với các chương trình tái chế và tái sử dụng sản phẩm. Cả hai công ty đều khuyến khích khách hàng trả lại máy tính, máy in và hộp mực cũ để tái chế, góp phần giảm thiểu rác thải điện tử. HP đã tái chế hơn 875 triệu hộp mực và sử dụng hàng tỷ chai nhựa tái chế để sản xuất sản phẩm mới. Dell cam kết đến năm 2030 sẽ sản xuất 100% bao bì và 50% sản phẩm từ vật liệu tái chế hoặc tái tạo.

Starbucks

Starbucks, thương hiệu cà phê nổi tiếng toàn cầu, cũng thể hiện cam kết mạnh mẽ thông qua các hoạt động như:

• Sử dụng năng lượng tái tạo: Starbucks đã đạt được mục tiêu sử dụng 100% năng lượng tái tạo cho các cửa hàng tại Mỹ, Canada và Anh. Trên toàn cầu, 72% cơ sở của Starbucks sử dụng năng lượng tái tạo.
• Quản lý nước hiệu quả: Starbucks đã đầu tư vào các dự án quản lý nước, góp phần bảo vệ nguồn nước sạch.
• Bảo vệ rừng: Starbucks thực hiện các chương trình trồng cây cà phê chịu đựng khí hậu và bảo vệ rừng tại Peru và Colombia.
• Giảm thiểu chất thải: Starbucks cam kết giảm 50% lượng chất thải từ cửa hàng và hoạt động trực tiếp được đưa đến bãi rác vào năm 2030.

Các doanh nghiệp trên đây là những minh chứng cho thấy sản xuất xanh không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là một chiến lược kinh doanh hiệu quả, mang lại lợi ích cho cả doanh nghiệp, môi trường và xã hội.

Áp dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất xanh như thế nào?

Công nghệ 4.0 đang tạo ra cuộc cách mạng trong Green Production với những ứng dụng đột phá. Các công nghệ tiên tiến như Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), Dữ liệu lớn (Big Data) và Điện toán đám mây (Cloud computing) đang được tích hợp để giải quyết các vấn đề môi trường.

Ngoài ra, các công nghệ 4.0 khác hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa việc sử dụng nguyên vật liệu và năng lượng, vận hành an toàn và giảm thiểu tác động đến môi trường. 

Điển hình là giải pháp quản lý năng lượng SEEACT- PMS của DACO, đây là là giải pháp quản lý năng lượng toàn diện, giúp doanh nghiệp theo dõi, kiểm soát và tối ưu hóa việc sử dụng điện năng, từ đó giảm chi phí và lượng khí thải carbon.

Hệ thống không chỉ giám sát chặt chẽ hệ thống điện và mức tiêu thụ, mà còn phân tích tổn thất để xác định khu vực cần cải thiện, từ đó tối ưu hóa việc sử dụng và giảm thiểu lãng phí. 

SEEACT-PMS còn hỗ trợ nâng cao hiệu quả quản lý thông qua tự động hóa báo cáo, số hóa dữ liệu và phân tích các chỉ số năng lượng, đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn ISO 50001. 

Bên cạnh đó, hệ thống còn giúp giảm thiểu rủi ro mất điện, nâng cao an toàn cung cấp điện, giảm nhân lực vận hành và lên kế hoạch bảo trì thiết bị hiệu quả dựa trên tình trạng thực tế. 

>>>Chi tiết: Tối ưu hóa năng lượng, hướng tới sản xuất xanh với SEEACT-PMS

Liên hệ hotline ngay: Hotline 0904.675.995 để tìm hiểu giải pháp.

Kết luận

Tương lai của sản xuất xanh sẽ tiếp tục được định hình bởi công nghệ 4.0 và các xu hướng mới nổi:

• Số hóa: Việc tích hợp các công nghệ số như AI, IoT, và Blockchain sẽ nâng cao hiệu quả và tính minh bạch của quá trình sản xuất.
• Kinh tế tuần hoàn: Mô hình kinh tế tuần hoàn nhấn mạnh việc tái sử dụng, tái chế, và tái sản xuất sản phẩm và nguyên vật liệu, góp phần giảm thiểu lãng phí và tác động đến môi trường.
• Tài chính xanh: Các chiến lược đầu tư bền vững sẽ hỗ trợ phát triển sản xuất xanh, cung cấp nguồn vốn cho các dự án thân thiện với môi trường.

Đây không chỉ là một xu hướng mà còn là một bước tiến tất yếu để doanh nghiệp phát triển bền vững trong tương lai. Bằng cách áp dụng các giải pháp sản xuất tiên tiến, doanh nghiệp không chỉ tối ưu hóa hoạt động, giảm thiểu chi phí mà còn nâng cao hình ảnh thương hiệu, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường và góp phần bảo vệ môi trường.

Để đón đọc thêm nhiều bài viết hữu ích về quản trị sản xuất và các chủ đề liên quan, hãy truy cập website Seeact.vn thường xuyên nhé!