Có bao nhiêu loại hàng tồn kho? Cách phân biệt từng loại

Dưới góc nhìn của một doanh nghiệp, hàng tồn kho không chỉ là những sản phẩm nằm yên trong kho mà còn là một phần quan trọng của hoạt động kinh doanh. Chúng ta thường nghe nhắc đến hàng tồn kho. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi hàng tồn kho bao gồm bao nhiêu loại khác nhau? Làm thế nào để phân biệt chúng?

Bài viết này của DACO sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc đó. Đồng thời cung cấp những kiến thức cơ bản về quản lý tồn kho hiệu quả.

Định nghĩa của hàng tồn kho?

Hàng tồn kho là những tài sản mà doanh nghiệp nắm giữ để phục vụ cho quá trình sản xuất hoặc bán hàng. Nói một cách đơn giản, đó là những sản phẩm, nguyên vật liệu, hàng hóa đang được lưu trữ trong kho chờ đợi để được sử dụng hoặc bán ra thị trường. 

Hàng tồn kho bao gồm nhiều hình thức khác nhau, từ nguyên liệu thô, bán thành phẩm wip work in progress đến sản phẩm hoàn chỉnh sẵn sàng giao cho khách hàng. Việc quản lý hiệu quả tồn kho là một yếu tố quan trọng quyết định đến sự thành công của doanh nghiệp.

Hàng tồn kho đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng của doanh nghiệp. Nó là cầu nối giữa các hoạt động sản xuất, mua hàng và bán hàng. Việc quản lý hàng tồn kho hiệu quả giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, nâng cao năng suất lao động và cải thiện dịch vụ khách hàng. 

Ngoài ra, hàng tồn kho còn là một phần tài sản của doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình tài chính và khả năng sinh lời. Do đó, việc xác định mức tồn kho tối ưu và áp dụng các phương pháp quản lý hàng tồn kho phù hợp là một trong những thách thức lớn mà các doanh nghiệp phải đối mặt.

Hàng tồn kho bao gồm những loại nào?

Trong hoạt động kinh doanh, việc quản lý hàng tồn kho là một bài toán nan giải đối với nhiều doanh nghiệp. Để đưa ra các quyết định chính xác trong quản lý hàng tồn kho, trước hết chúng ta cần hiểu rõ hàng tồn kho bao gồm bao nhiêu loại.

Tồn kho nguyên vật liệu

Tồn kho nguyên vật liệu là những tài sản dạng vật chất mà doanh nghiệp đang sở hữu để sử dụng trong quá trình sản xuất. Đây có thể là các nguyên liệu thô, linh kiện, vật liệu đóng gói hoặc bất kỳ vật phẩm nào khác cần thiết để tạo ra sản phẩm cuối cùng.

Tồn kho bán thành phẩm (WIP)

Hàng tồn kho bán thành phẩm WIP (work in progress) là những sản phẩm đang trong quá trình sản xuất, chưa hoàn thiện để giao đến tay khách hàng. Chúng bao gồm nguyên vật liệu đã qua chế biến một phần, linh kiện lắp ráp chưa hoàn chỉnh và các sản phẩm đang chờ các công đoạn tiếp theo. WIP work in progress đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng, thể hiện mức độ tiến độ của quá trình sản xuất. 

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh ngày càng khốc liệt, xu hướng WIP work in progress đang trở thành một yếu tố quan trọng trong tối ưu hóa chuỗi cung ứng quốc tế. Quản lý hiệu quả WIP giúp doanh nghiệp giảm thiểu lãng phí, tăng cường khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường một cách linh hoạt và nhanh chóng.

Tuy nhiên, việc quản lý WIP không hề đơn giản. Quá nhiều WIP work in progress có thể dẫn đến lãng phí tài nguyên, gia tăng chi phí lưu kho và làm chậm dòng tiền. Do đó, các doanh nghiệp thường tìm cách tối ưu hóa lượng  WIP work in progress để đảm bảo hiệu quả sản xuất và đáp ứng nhu cầu thị trường một cách linh hoạt.

Tồn kho thành phẩm

Đây là những sản phẩm đã hoàn thiện quy trình sản xuất, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về chất lượng và sẵn sàng để phân phối đến khách hàng.

Tồn kho MRO

Khác với WIP work in progress, hàng tồn kho MRO (Maintenance, Repair, Operating Supplies) là những vật tư, linh kiện, dụng cụ hỗ trợ trực tiếp cho quá trình bảo trì, sửa chữa và vận hành thiết bị, máy móc trong doanh nghiệp. Từ những chiếc bu lông, đai ốc nhỏ bé cho đến các loại dầu nhớt, phụ tùng thay thế, tất cả đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động liên tục và hiệu quả của hệ thống sản xuất.

Tồn kho chu kỳ (Cycle Inventory)

Tồn kho chu kỳ (Cycle Inventory) là lượng hàng hóa trung bình mà một doanh nghiệp cần giữ để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của khách hàng trong một chu kỳ đặt hàng nhất định. Nói cách khác, đây là số lượng hàng hóa tối thiểu cần có để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra liên tục, tránh tình trạng thiếu hàng đột ngột.

Hàng tồn kho chu kỳ thường ở giữa giai đoạn các đơn đặt hàng hoặc giai đoạn sản xuất

>>Xem thêm: Cycle Inventory là gì?

Tồn kho an toàn (Safety inventory)

Tồn kho an toàn safety stock là một phần quan trọng trong quản lý hàng tồn kho. Đây là lượng hàng hóa mà doanh nghiệp dự trữ để đối phó với những biến động bất ngờ của thị trường, như tăng đột biến nhu cầu, chậm trễ giao hàng từ nhà cung cấp, hoặc các sự cố không lường trước khác.

Tồn kho tích lũy

Hàng tồn kho tích lũy dự phòng (Anticipatory Stock) là một chiến lược quản lý hàng tồn kho nhằm dự trữ hàng hóa trước khi có nhu cầu thực tế. Những dự đoán thường dựa trên những số liệu trong quá khứ.

Mục đích chính của việc này là để đảm bảo nguồn cung ổn định, tránh tình trạng thiếu hàng đột ngột, đặc biệt khi đối mặt với những biến động không lường trước được của thị trường, như biến động mùa vụ, sự kiện đặc biệt hoặc các yếu tố bên ngoài khác.

Tồn kho đang trong quá trình vận chuyển

Hàng tồn kho (Good-in-transit) đang vận chuyển là những sản phẩm, nguyên vật liệu đang di chuyển từ điểm A đến điểm B. Đây là giai đoạn quan trọng trong chuỗi cung ứng, kết nối nhà sản xuất, nhà cung cấp với khách hàng. Good-in-transit có thể là WIP, MRO,… hay bất kỳ loại hàng tồn kho nào.

Quản lý hiệu quả tồn kho đang vận chuyển đòi hỏi doanh nghiệp phải nắm rõ vị trí, tình trạng hàng hóa mọi lúc mọi nơi

Hàng dư thừa

Hàng tồn kho dư thừa là một vấn đề nan giải mà nhiều doanh nghiệp phải đối mặt. Đây là tình trạng hàng hóa tồn đọng trong kho, vượt quá nhu cầu thực tế của thị trường. 

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể là do dự báo sai lệch về nhu cầu, sản xuất quá mức, hoặc thay đổi đột ngột của thị trường. Hàng tồn kho dư thừa gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho doanh nghiệp, như: làm giảm dòng tiền, tăng chi phí lưu kho, làm giảm giá trị hàng hóa, và hạn chế khả năng đầu tư vào các hoạt động khác. 

Để khắc phục tình trạng này, doanh nghiệp cần có một hệ thống quản lý hàng tồn kho hiệu quả, thường xuyên rà soát và điều chỉnh kế hoạch sản xuất, cũng như tìm kiếm các giải pháp để tiêu thụ nhanh chóng hàng tồn kho dư thừa, chẳng hạn như giảm giá, khuyến mãi hoặc tìm kiếm các kênh phân phối mới.

Phân biệt Inventory và Stock như thế nào?

Inventory là một thuật ngữ chung, bao gồm toàn bộ các tài sản của một công ty đang được giữ lại với mục đích bán hàng trong tương lai. Inventory có thể ở nhiều dạng khác nhau, từ nguyên vật liệu, linh kiện sản xuất cho đến sản phẩm hoàn thiện đang chờ được phân phối. Nó là một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng và ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.

Stock thường được coi là một từ đồng nghĩa với Inventory, nhưng trong một số ngữ cảnh, Stock có thể chỉ một phần cụ thể của Inventory. Ví dụ, trong ngành bán lẻ, Stock có thể đề cập đến số lượng sản phẩm sẵn có trên kệ để bán ngay lập tức.

Quản lý hàng tồn kho bằng SEEACT-WMS

Hệ thống SEEACT-WMS là một giải pháp quản lý kho hàng toàn diện được phát triển bởi DACO. Hệ thống được thiết kế để đáp ứng nhu cầu quản lý đa dạng các loại hàng hóa trong kho. Với khả năng quản lý hàng hóa theo lô, date, cùng với việc sử dụng mã vạch và QR code, phần mềm này giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi và kiểm soát mọi thông tin liên quan đến sản phẩm, từ khi nhập kho đến khi xuất kho.

Mỗi gói hàng sẽ được đánh 1 mã Barcode/Qrcode riêng biệt. Khi tham gia vào quy trình nhập/xuất/kiểm kê, hệ thống quét mã tự động sẽ quét và tự động nhập thông tin lên phần mềm quản lý. Nhờ vậy, các nhà quản lý dễ dàng quan sát và theo dõi các hoạt động trong kho tại thời gian thực. Đảm bảo cung cấp thông tin chính xác về hàng tồn kho bao gồm cả tồn kho nguyên vật liệu, wip work in progress hay safety stock,…

Bên cạnh đó, SEEACT-WMS còn có tính năng phân tích vòng quay tồn kho và cảnh báo mức tồn kho tối thiểu, tối đa. Tính năng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa việc quản lý tồn kho. Qua đó giảm thiểu rủi ro thiếu hàng hoặc tồn kho quá mức.

SEEACT-WMS không chỉ đơn thuần là một phần mềm quản lý kho, mà còn là một công cụ mạnh mẽ giúp doanh nghiệp quản lý chất lượng hàng hóa một cách hiệu quả. Bằng cách theo dõi chặt chẽ thông tin, kết hợp với các quy trình kiểm tra chất lượng, phần mềm giúp đảm bảo rằng chỉ có những sản phẩm đạt chất lượng mới được đưa vào lưu thông. 

Kết luận

Như vậy, tồn kho không chỉ đơn thuần là những sản phẩm nằm trong kho, mà còn là một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng của doanh nghiệp. Việc hiểu tồn kho bao gồm những loại nào giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan và chi tiết hơn về tài sản của mình. Từ đó đưa ra các quyết định quản lý hiệu quả. 

Tùy thuộc đặc thù của từng ngành nghề và quy mô mà có những loại tồn kho khác nhau. Tuy nhiên, việc nắm vững các loại hình cơ bản và chọn ra hệ thống quản lý kho phù hợp sẽ là nền tảng vững chắc để doanh nghiệp quản lý tốt tồn kho của mình.

>>Xem thêm: Các dự án của SEEACT-WMS

————————————————————-

SEEACT-MES – NO.1 ON MES IN VIETNAM

Địa chỉ: Số 146, Đường Cầu Bươu, Xã Tân Triều, Huyện Thanh Trì, Thành Phố Hà Nội

Hotline: 0359.206.636

Email: seeact@dacovn.com

Website: www.seeact.vn