Chi phí sản xuất chung là gì? Cách tính và cách phân bổ hiệu quả

Chi phí sản xuất chung là gì? Nắm rõ khái niệm và cách phân bổ để giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Tìm hiểu chi tiết trong bài viết này!

1. Chi phí sản xuất chung là gì?

Chi phí sản xuất chung là một phần quan trọng trong tổng chi phí sản xuất, góp phần quyết định đến giá thành cuối cùng của sản phẩm. Đây là tập hợp các khoản chi phí phục vụ chung cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, phát sinh trong phạm vi phân xưởng, nhà máy.

Tuy nhiên, cần phân biệt rõ, chi phí sản xuất chung không bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp.

Nói cách khác, đây là những khoản chi phí gián tiếp, không thể gắn trực tiếp với một sản phẩm cụ thể nào, nhưng lại cần thiết cho quá trình sản xuất nói chung.

>>>Xem thêm: Các loại chi phí trong doanh nghiệp sản xuất

2. Phân loại chi phí sản xuất chung 

Để dễ dàng quản lý và phân bổ, chi phí này được chia thành hai loại chính: chi phí cố định và chi phí biến đổi.

2.1 Chi phí cố định

Đây là những khoản chi phí không thay đổi theo khối lượng sản phẩm sản xuất. Dù doanh nghiệp sản xuất nhiều hay ít thì các chi phí này vẫn giữ nguyên.

• Ví dụ: Tiền thuê nhà xưởng, khấu hao máy móc thiết bị, chi phí bảo trì định kỳ, lương của ban quản lý phân xưởng,…

Chi phí cố định được phân bổ cho từng đơn vị sản phẩm được sản xuất trong phân xưởng.

2.2 Chi phí biến đổi

Ngược lại với chi phí cố định, chi phí biến đổi sẽ thay đổi tùy thuộc vào khối lượng sản phẩm được sản xuất. Sản xuất càng nhiều thì chi phí này càng tăng và ngược lại.

• Ví dụ: Tiền điện, tiền nước, nhiên liệu vận hành máy móc, lương của công nhân làm việc theo sản phẩm,…

Chi phí biến đổi được phân bổ cho đơn vị sản phẩm dựa trên chi phí thực tế phát sinh trong quá trình sản xuất.

3. Chi phí sản xuất chung bao gồm những gì?

Các khoản mục thường gặp trong CPSX chung bao gồm:

• Chi phí nguyên vật liệu và vật liệu phụ gián tiếp: Đây là chi phí cho những vật liệu hỗ trợ quá trình sản xuất, nhưng không phải là thành phần chính tạo nên sản phẩm. Ví dụ: dầu mỡ bôi trơn máy móc, dụng cụ vệ sinh nhà xưởng, vật liệu đóng gói,…
• Chi phí nhân công gián tiếp: Bao gồm các khoản chi phí liên quan đến người lao động phục vụ cho sản xuất chung, nhưng không trực tiếp tạo ra sản phẩm. Ví dụ: lương của nhân viên bảo trì, nhân viên kiểm tra chất lượng, nhân viên kho,…
• Chi phí dịch vụ mua ngoài: Doanh nghiệp thường sử dụng một số dịch vụ bên ngoài để hỗ trợ sản xuất. Ví dụ: chi phí điện, nước, internet, vận chuyển, bảo vệ,…
• Chi phí quản lý hành chính ở phân xưởng: Các chi phí liên quan đến hoạt động quản lý, điều hành sản xuất tại phân xưởng. Ví dụ: lương của quản đốc, nhân viên văn phòng phân xưởng, chi phí văn phòng phẩm,…

Ngoài ra, loại chi phí này còn có thể bao gồm:

• Chi phí khấu hao tài sản cố định: Hạch toán chi phí hao mòn của máy móc, thiết bị, nhà xưởng do sử dụng trong quá trình sản xuất.
• Chi phí sửa chữa, bảo dưỡng: Chi phí để duy trì hoạt động ổn định của máy móc, thiết bị.
• Chi phí bằng tiền khác: Các chi phí khác như chi phí văn phòng phẩm, chi phí tiếp khách,… phát sinh trong phân xưởng.

Tùy vào đặc thù hoạt động sản xuất kinh doanh, mỗi doanh nghiệp sẽ có những khoản mục chi phí sản xuất chung khác nhau.

4. Công thức tính chi phí sản xuất chung

Mặc dù không có một công thức chung áp dụng cho mọi trường hợp, ta có thể xác định công thức bằng cách cộng gộp tất cả các khoản chi phí cấu thành nên nó.

Cụ thể, chi phí sản xuất chung được tính bằng tổng của 6 tài khoản cấp 2 thuộc tài khoản 627 trong kế toán:

Chi phí sản xuất chung = Chi phí nhân viên xưởng + Chi phí vật liệu + Chi phí dụng cụ sản xuất + Chi phí khấu hao TSCĐ + Chi phí dịch vụ mua ngoài + Chi phí bằng tiền khác  

Trong đó:

• Chi phí nhân viên xưởng (6271): Lương, phụ cấp, bảo hiểm cho cán bộ quản lý phân xưởng, nhân viên bảo trì, nhân viên vệ sinh, nhân viên kho,…
• Chi phí vật liệu (6272): Chi phí nguyên vật liệu gián tiếp như nhiên liệu, dầu mỡ bôi trơn máy móc, dụng cụ vệ sinh nhà xưởng,…
• Chi phí dụng cụ sản xuất (6273): Chi phí dụng cụ, công cụ dùng chung trong phân xưởng, có giá trị không đáng kể và sử dụng ngay trong kỳ.
• Chi phí khấu hao TSCĐ (6274): Hao mòn của máy móc thiết bị, nhà xưởng, phương tiện vận chuyển nội bộ,… phục vụ sản xuất chung.
• Chi phí dịch vụ mua ngoài (6275): Chi phí thuê dịch vụ bảo trì, sửa chữa máy móc, chi phí điện nước, internet, vận chuyển,… phục vụ cho hoạt động sản xuất chung.
• Chi phí bằng tiền khác (6278): Các chi phí khác như chi phí văn phòng phẩm, chi phí tiếp khách,… phát sinh trong phân xưởng.

Ví dụ:

Một doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo có các khoản chi phí sau trong tháng:

• Lương công nhân bảo trì máy móc: 20 triệu đồng
• Chi phí điện nước: 5 triệu đồng
• Khấu hao máy móc sản xuất: 10 triệu đồng
• Chi phí vật liệu đóng gói: 8 triệu đồng

=> CPSX chung của doanh nghiệp trong tháng là: 20 + 5 + 10 + 8 = 43 triệu đồng

Lưu ý:

• Công thức trên chỉ mang tính chất tổng quát, tùy thuộc vào đặc thù hoạt động của từng doanh nghiệp mà sẽ có những khoản mục chi phí cụ thể khác nhau.

5. Phương pháp phân bổ chi phí sản xuất chung

Đây là quá trình phân chia chi phí chung cho từng sản phẩm, dịch vụ cụ thể. 

Có nhiều phương pháp phân bổ khác nhau, doanh nghiệp cần lựa chọn phương pháp phù hợp với đặc thù hoạt động sản xuất của mình. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:

– Phân bổ theo công suất: Phương pháp này dựa trên công suất sản xuất bình thường của máy móc, thiết bị. Khi sản lượng thực tế vượt quá công suất bình thường, chi phí cố định sẽ được phân bổ dựa trên công suất thực tế.

– Phân bổ theo thời gian: Chi phí được phân bổ dựa trên thời gian hoặc số giờ sử dụng máy móc, thiết bị. Cách này phù hợp khi hoạt động sản xuất ổn định, không có nhiều biến động.

– Phân bổ theo sản lượng: Đây là phương pháp dựa trên sản lượng thực tế, đặc biệt hiệu quả khi sản lượng biến động đáng kể giữa các kỳ sản xuất.

– Phân bổ theo giá trị: Chi phí được phân bổ dựa trên giá trị thực tế của sản phẩm. Sản phẩm giá trị cao sẽ chịu phần lớn CPSX chung cố định so với sản phẩm giá trị thấp.

– Phân bổ theo chi phí thực tế: Phương pháp này căn cứ vào chi phí thực tế phát sinh trong quá trình sản xuất từng sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ.

Ngoài ra, còn có các phương pháp phân bổ khác như phương pháp ABC (Activity-Based Costing), phương pháp tỷ lệ phần trăm,… 

Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng để lựa chọn phương pháp phù hợp, đảm bảo tính chính xác và hiệu quả.

6. [FAQ] Giải đáp câu hỏi thường gặp

6.1 Chi phí sản xuất chung khác gì với chi phí sản xuất?

Chi phí sản xuất là toàn bộ chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất sản phẩm, bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung. 

CPSX chung chỉ là một phần trong tổng chi phí sản xuất, bao gồm các chi phí gián tiếp phục vụ chung cho hoạt động sản xuất.

>>>Xem thêm: Chi phí sản xuất là gì và cách tối ưu

6.2 Tại sao cần phải phân bổ CPSX chung?

Việc phân bổ giúp xác định chính xác giá thành của từng sản phẩm. Điều này rất quan trọng để doanh nghiệp:

• Định giá bán sản phẩm hợp lý.
• Đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh.
• Ra quyết định sản xuất, kinh doanh chính xác.

6.3 Làm thế nào để phân bổ CPSX chung một cách chính xác?

Không có một phương pháp phân bổ nào là hoàn hảo cho tất cả doanh nghiệp. Để phân bổ một cách chính xác, doanh nghiệp cần:

• Nắm rõ các phương pháp phân bổ khác nhau.
• Lựa chọn phương pháp phù hợp với đặc thù sản xuất của mình.
• Thu thập dữ liệu chính xác, đầy đủ.
• Sử dụng phần mềm hỗ trợ tính toán, phân bổ chi phí.

7. Kết luận

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về chi phí sản xuất chung là gì và những kiến thức hữu ích để áp dụng vào thực tiễn. 

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp quản lý chi phí sản xuất một cách toàn diện? Hãy tìm hiểu ngay hệ thống SEEACT-MES của DACO! 

SEEACT-MES không chỉ cung cấp cho bạn cái nhìn trực quan về hoạt động sản xuất thông qua các biểu đồ và bảng điều khiển chi tiết, mà còn hỗ trợ đưa ra những hành động cụ thể để cải tiến và nâng cao hiệu suất. Liên hệ với DACO ngay hôm nay để khám phá cách SEEACT-MES có thể giúp doanh nghiệp bạn:

• Quản lý hiệu quả chi phí sản xuất: Phân bổ chi phí chính xác, minh bạch, và tối ưu hóa nguồn lực.
• Nâng cao năng suất: Giám sát, kiểm soát, và cải thiện hiệu quả quy trình sản xuất.
• Tăng cường khả năng cạnh tranh: Đạt được lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường.

DACO – Đơn vị hàng đầu cung cấp giải pháp điều hành và thực thi sản xuất.