Chất lượng là gì? Tại sao phải cải tiến chất lượng sản phẩm?

Nhờ sự phát triển kinh tế – xã hội, mức sống và thu nhập của người dân ngày càng được nâng cao. Vì thế mà khách hàng ngày càng đặc biệt quan tâm đến chất lượng sản phẩm. Doanh nghiệp nào không chú trọng đến chất lượng sẽ dễ dàng bị đánh bật ra khỏi thị trường.

Vậy, chất lượng là gì? Tại sao doanh nghiệp luôn phải nỗ lực cải tiến sản phẩm trong suốt quá trình hoạt động sản xuất của mình? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những giải đáp chi tiết về những vấn đề này cũng như đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao giá trị của sản phẩm.

1. Chất lượng là gì? 

Chất lượng – một khái niệm tưởng chừng đơn giản nhưng lại có những định nghĩa và cách hiểu khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung, nó có thể được định nghĩa là mức độ mà một sản phẩm, dịch vụ hoặc quy trình đáp ứng các yêu cầu, mong đợi và nhu cầu của khách hàng hoặc người sử dụng.

Để làm rõ hơn chất lượng là gì? Bạn có thể tham khảo nó thông qua các góc nhìn sau:

1.1. Khái niệm theo tiêu chuẩn ISO 9000:2015

Khái niệm về cụm từ này có nhiều cách hiểu khác nhau. Vậy, theo tiêu chuẩn ISO 9000:2015 thì chất lượng là gì?

Theo tiêu chuẩn ISO 9000:2015, cụm từ này được hiểu là khả năng của một tập hợp các đặc trưng đáp ứng các yêu cầu. Định nghĩa này bao hàm nhiều khía cạnh quan trọng của chất lượng trong lĩnh vực sản xuất:

• Nó không chỉ đơn thuần là sự tồn tại của các đặc trưng, mà còn thể hiện khả năng đáp ứng các yêu cầu cụ thể.
• Tập hợp các đặc trưng: Chất lượng không chỉ giới hạn ở một đặc trưng riêng lẻ, mà là sự kết hợp của nhiều đặc trưng khác nhau, tạo nên tính toàn diện cho sản phẩm hoặc dịch vụ.

Tiêu chuẩn ISO 9000:2015 nhấn mạnh tính khách quan và chủ quan. Điều này có nghĩa là:

• Khách quan: Chất lượng có thể đo lường và đánh giá dựa trên các tiêu chí, chỉ số kỹ thuật cụ thể. Ví dụ: độ bền của sản phẩm, tốc độ xử lý của dịch vụ, v.v.
• Chủ quan: Chất lượng cũng phụ thuộc vào cảm nhận và đánh giá của các bên liên quan. Ví dụ: mức độ hài lòng của khách hàng, trải nghiệm sử dụng sản phẩm, v.v.

Ngoài ra, theo tiêu chuẩn ISO 9000:2015, chất lượng sản phẩm phụ thuộc vào nhu cầu và kỳ vọng của các bên liên quan như khách hàng, nhà cung cấp và các bên liên quan khác (cổ đông, nhà đầu tư, chính quyền địa phương, cộng đồng,…).

Vì vậy, doanh nghiệp cần quan tâm đến nhu cầu và kỳ vọng của tất cả các bên liên quan để đánh giá giá trị sản phẩm một cách toàn diện và chính xác.

1.2. Khái niệm qua góc nhìn của một số chuyên gia 

Chất lượng sản phẩm là một khái niệm phức tạp và được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau bởi các chuyên gia nổi tiếng trong lĩnh vực sản xuất và quản lý. Vậy, chất lượng là gì? Dưới đây là một số quan điểm tiêu biểu:

• Theo quan điểm của Edward Deming, cụm từ này được hiểu là sự phù hợp với nhu cầu của khách hàng.
• Theo Philip B. Crosby, cụm từ này được hiểu là sự phù hợp với các yêu cầu.
• Theo Armand V. Feigenbaum, cụm từ này được hiểu là sự thỏa mãn khách hàng.

Các định nghĩa trên đều nhấn mạnh tính “phù hợp” của chất lượng. Tuy nhiên, “phù hợp” ở đây có thể là phù hợp với yêu cầu, nhu cầu, mục đích sử dụng, hoặc sự thỏa mãn của khách hàng.

Mỗi định nghĩa đều mang đến một góc nhìn riêng, quan điểm riêng, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất đa chiều của khái niệm này. Doanh nghiệp cần linh hoạt vận dụng các định nghĩa phù hợp với mục tiêu và chiến lược của riêng mình để nâng cao hiệu quả hoạt động và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Ví dụ về chất lượng sản phẩm trong sản xuất:

• Sản phẩm: Máy móc vận hành trơn tru, ít hỏng hóc, tiết kiệm năng lượng.
• Dịch vụ: Giao hàng đúng hẹn, tư vấn nhiệt tình, giải quyết vấn đề nhanh chóng.
• Quy trình: Tối ưu hóa thời gian sản xuất, giảm thiểu lãng phí, đảm bảo an toàn lao động.

2. Đặc điểm của chất lượng là gì?

Sau khi đã làm rõ cụm từ “chất lượng là gì?” qua nhiều góc độ khác nhau, doanh nghiệp cần hiểu thêm về những đặc điểm của nó. Sau đây là 5 đặc điểm chính:

2.1. Dựa trên nhu cầu khách hàng

Chất lượng sản phẩm được đánh giá dựa trên mức độ thỏa mãn nhu cầu của khách hàng, bao gồm cả nhu cầu được nêu rõ ràng và nhu cầu tiềm ẩn. Doanh nghiệp cần thấu hiểu nhu cầu của khách hàng, lắng nghe ý kiến phản hồi và liên tục cải tiến sản phẩm/dịch vụ để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của họ.

2.2. Chất lượng mang tính động

Chất lượng không phải là yếu tố cố định mà luôn thay đổi theo thời gian. Nhu cầu của khách hàng, công nghệ sản xuất, điều kiện thị trường, v.v. đều có thể ảnh hưởng đến giá trị sản phẩm/dịch vụ cung ứng ra thị trường. Doanh nghiệp cần theo dõi sát sao những thay đổi này và điều chỉnh chiến lược phù hợp để đảm bảo sản phẩm/dịch vụ luôn đáp ứng nhu cầu thị trường.

2.3. Đánh giá chất lượng của một đối tượng

Việc đánh giá chất lượng cần được thực hiện một cách toàn diện, bao gồm cả khía cạnh khách quan và chủ quan. Các tiêu chí đánh giá khách quan có thể dựa trên dữ liệu đo lường, kiểm tra, so sánh, v.v. Các tiêu chí đánh giá chủ quan có thể dựa trên cảm nhận, ý kiến, đánh giá của khách hàng, người sử dụng, v.v.

Tuy nhiên, việc xem xét các đặc tính liên quan đến sự thỏa mãn những nhu cầu cụ thể và những nhu cầu này không chỉ xuất phát từ phía khách hàng mà còn từ các bên liên quan khác như yêu cầu về tính pháp lý cũng như trách nhiệm xã hội. 

2.4. Nhu cầu về chất lượng không được mô tả cụ thể, rõ ràng

Nhu cầu của khách hàng không phải lúc nào cũng được miêu tả rõ ràng, cụ thể. Điều quan trọng và quyết định lớn đến sự thành công của doanh nghiệp là khả năng “đọc vị” khách hàng, hiểu rõ nhu cầu tiềm ẩn của họ để có thể cung cấp sản phẩm/dịch vụ chất lượng đáp ứng đúng nhu cầu đó. Chính những khả năng thấu hiểu khách hàng là yếu tố then chốt để tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

2.5. Chất lượng được kiểm soát nghiêm ngặt bởi các chuyên gia

Chất lượng không chỉ giới hạn ở việc sản xuất ra những sản phẩm, hàng hóa đạt chuẩn về mặt kỹ thuật mà còn bao hàm các yếu tố như hệ thống, quá trình. Vì vậy, việc đánh giá và kiểm soát chặt chẽ chất lượng bởi các chuyên gia đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo hiệu quả hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho doanh nghiệp.

3. Vai trò của chất lượng sản phẩm đối với doanh nghiệp

Chất lượng sản phẩm đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự thành công và phát triển bền vững của doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất. Dưới đây là những phân tích chi tiết về vai trò then chốt của chất lượng đối với doanh nghiệp:

Giảm thiểu chi phí:

Việc sản xuất ra những sản phẩm chất lượng tốt giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí do lỗi sản phẩm, bảo hành, sửa chữa và thu hồi sản phẩm. Sản phẩm tốt cũng giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí marketing và quảng cáo vì khách hàng sẽ tự tin giới thiệu sản phẩm cho bạn bè và gia đình.

Đảm bảo tính đồng nhất của sản phẩm:

Việc áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng trong quy trình sản xuất sẽ giúp đảm bảo tính đồng nhất của sản phẩm, từ đó nâng cao độ tin cậy cho khách hàng.

Kiểm tra sản phẩm ở các giai đoạn khác nhau trong quy trình sản xuất sẽ giúp phát hiện và khắc phục kịp thời các lỗi, đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn tốt nhất.

Nâng cao hiệu quả hoạt động 

Chất lượng sản phẩm tốt giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm thiểu lãng phí và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Doanh nghiệp có sản phẩm tốt sẽ có ít sản phẩm lỗi hơn, từ đó giảm thiểu chi phí sản xuất và tăng năng suất lao động.

Thu hút khách hàng tiềm năng:

Chất lượng sản phẩm tốt là yếu tố then chốt để thu hút và giữ chân khách hàng. Khi khách hàng tin tưởng vào sản phẩm của doanh nghiệp, họ sẽ có xu hướng mua hàng nhiều hơn, giới thiệu sản phẩm cho bạn bè và gia đình, đồng thời trở thành khách hàng trung thành của doanh nghiệp.

Tạo dựng uy tín thương hiệu:

Chất lượng sản phẩm tốt giúp doanh nghiệp tạo dựng uy tín thương hiệu trên thị trường. Uy tín thương hiệu là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp thu hút sự chú ý của khách hàng tiềm năng, tạo dựng niềm tin và thúc đẩy doanh số bán hàng.

4. Những thách thức trong việc cải tiến chất lượng sản phẩm

Cải tiến sản phẩm là một hành trình đầy thử thách nhưng cũng vô cùng xứng đáng khi doanh nghiệp định vị được mình trên thương trường là một thương hiệu có chất lượng tốt. Nâng cao giá trị của sản phẩm là mục tiêu chung của mọi doanh nghiệp, tuy nhiên, con đường để đạt được mục tiêu này không hề dễ dàng.

4.1. Thiếu hụt nguồn nhân lực: 

Việc triển khai các giải pháp cải tiến chất lượng thường đòi hỏi nguồn lực tài chính, nhân lực và công nghệ đáng kể. Doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, có thể gặp khó khăn trong việc đáp ứng đầy đủ các nguồn lực này.

4.2. Duy trì cải tiến: 

• Thiếu cam kết: Việc cải tiến sản phẩm cần có sự cam kết lâu dài từ ban lãnh đạo và tất cả các cấp nhân viên trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, trên thực tế, không phải lúc nào ban lãnh đạo cũng dành đủ sự quan tâm và đầu tư cho hoạt động này.
• Thiếu hệ thống đo lường: Việc thiếu hệ thống đo lường hiệu quả để theo dõi tiến độ và đánh giá kết quả của các hoạt động cải tiến chất lượng khiến doanh nghiệp khó có thể duy trì động lực và sự quyết tâm cải tiến lâu dài.

4.3. Rào cản văn hóa:

Việc thiếu văn hóa đề cao chất lượng trong doanh nghiệp có thể khiến các nhân viên không quan tâm đến việc cải thiện năng suất công việc của mình.

4.4. Áp lực về cạnh tranh

Trong môi trường kinh doanh cạnh tranh gay gắt, doanh nghiệp thường phải chịu áp lực về giá cả, thời gian giao hàng và thị phần. Áp lực này có thể khiến doanh nghiệp tập trung vào việc sản xuất số lượng lớn sản phẩm mà không chú trọng đến chất lượng.

4.5. Thay đổi của thị trường:

Thị trường luôn thay đổi không ngừng với sự xuất hiện của các sản phẩm/dịch vụ mới, nhu cầu mới của khách hàng và các quy định mới của pháp luật. Doanh nghiệp cần liên tục cập nhật những thay đổi này và điều chỉnh chiến lược cải tiến chất lượng cho phù hợp

4.6. Áp dụng các phương pháp cải tiến chất lượng hiệu quả:

Có rất nhiều phương pháp cải tiến khác nhau, mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng. Doanh nghiệp cần lựa chọn phương pháp phù hợp với đặc thù ngành nghề, sản phẩm/dịch vụ và nguồn lực của mình. Việc áp dụng sai phương pháp có thể dẫn đến kết quả không mong muốn, thậm chí làm giảm chất lượng sản phẩm, tốn thời gian, tốn chi phí. 

5. Giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm cho doanh nghiệp

Những nội dung trên của bài viết đã giúp bạn hiểu rõ về tầm quan trọng của chất lượng là gì? Và việc nâng cao giá trị sản phẩm lại là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự nỗ lực của toàn thể doanh nghiệp. Sau đây là những giải pháp giúp cải tiến sản phẩm cho doanh nghiệp:

5.1. Xác định rõ thị hiếu khách hàng

Bước đầu tiên và cũng là nền tảng cho mọi chiến lược cải tiến chính là thấu hiểu nhu cầu khách hàng. Doanh nghiệp cần sử dụng đa dạng phương pháp nghiên cứu thị trường như khảo sát, phỏng vấn, phân tích dữ liệu khách hàng để nắm bắt nhu cầu, mong muốn, kỳ vọng của họ về sản phẩm và dịch vụ. Hiểu rõ nhu cầu khách hàng là chìa khóa để doanh nghiệp tạo ra sản phẩm đáp ứng đúng thị hiếu, thu hút khách hàng và gia tăng lợi thế cạnh tranh.

5.2. Vạch ra tiêu chuẩn về chất lượng rõ ràng

Dựa trên nhu cầu khách hàng đã được xác định, doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống tiêu chuẩn chất lượng cụ thể, đo lường được, đạt được và phù hợp cho từng sản phẩm và dịch vụ. Việc thiết lập tiêu chuẩn rõ ràng giúp doanh nghiệp thống nhất quy trình sản xuất, kiểm soát hiệu quả và đảm bảo sản phẩm/dịch vụ luôn đáp ứng nhu cầu khách hàng một cách tốt nhất.

5.3. Ứng dụng hiệu quả các hệ thống quản lý chất lượng

Hệ thống quản lý chất lượng đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sản phẩm/dịch vụ đạt tiêu chuẩn một cách đồng nhất và hiệu quả. Việc áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng uy tín như ISO 9001, ISO 14001, v.v. giúp doanh nghiệp xây dựng quy trình làm việc bài bản, chuyên nghiệp, tối ưu hóa hiệu quả hoạt động và nâng cao uy tín thương hiệu.

| Xem thêm: Hệ thống quản lý chất lượng ISO

5.4. Duy trì mục tiêu cải tiến chất lượng sản phẩm

Nâng cao chất lượng không chỉ là đích đến mà còn là hành trình không ngừng nghỉ. Doanh nghiệp cần áp dụng văn hóa cải tiến liên tục, khuyến khích sáng tạo, học hỏi kinh nghiệm và cập nhật công nghệ tiên tiến để không ngừng nâng cao giá trị sản phẩm/dịch vụ. 

5.5. Phần mềm quản lý chất lượng SEEACT-QMS

Để hỗ trợ doanh nghiệp trong hành trình nâng cao giá trị sản phẩm, phần mềm quản lý chất lượng SEEACT-QMS mang đến giải pháp tối ưu:

• Chuẩn hóa quy trình QC.
• Kiểm soát chất lượng toàn diện cho cả quá trình từ đầu vào tới đầu ra (IQC – PQC – OQC – FQC).
• Tích hợp các thiết bị IIoT để thu thập dữ liệu sản xuất tự động ngay tại hiện trường sản xuất.
• Cung cấp một hệ thống ghi nhận lỗi cũng như các công cụ phân tích nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề.
• Lưu trữ dữ liệu và hỗ trợ truy xuất nguồn gốc của sản phẩm.

Nhìn chung, QMS là một giải pháp toàn diện và mạnh mẽ có thể giúp doanh nghiệp ở mọi quy mô cải tiến sản phẩm và dịch vụ, cải thiện hiệu quả hoạt động và đảm bảo tuân thủ quy định. Đây cũng chính là một trong những module chính của hệ thống quản lý sản xuất SEEACT-MES của DACO.

Kết luận:

Chất lượng sản phẩm không chỉ là yếu tố then chốt để doanh nghiệp tồn tại và cạnh tranh trên thị trường mà còn là trách nhiệm và cam kết của doanh nghiệp đối với khách hàng và xã hội. Doanh nghiệp cần hiểu rõ chất lượng là gì, cũng như vai trò của chất lượng sản phẩm đối với tổ chức. Tuy nhiên, việc cải tiến sản phẩm là một hành trình dài đòi hỏi sự nỗ lực, sáng tạo và quyết tâm của toàn thể doanh nghiệp.

Áp dụng các giải pháp công nghệ để cải tiến sản phẩm là một xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ số. Doanh nghiệp cần chủ động áp dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả hoạt động, đảm bảo chất lượng sản phẩm. Trong đó, SEEACT-QMS là giải pháp hữu hiệu giúp doanh nghiệp nâng tầm giá trị sản phẩm. Để hiểu thêm về QMS, MES cũng như các giải pháp tự động hóa sản xuất 4.0, vui lòng liên hệ đến hotline: Mr. Vũ: 0936.064.289

| Xem thêm:

• Nguyên tắc quản lý chất lượng

• 7 công cụ quản lý chất lượng cho doanh nghiệp