Kho nguyên vật liệu bừa bộn, khó tìm kiếm không chỉ gây lãng phí thời gian mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất. Vậy cách sắp xếp kho nguyên vật liệu như thế nào để tối ưu không gian và nâng cao năng suất? Bài viết này sẽ tổng hợp các phương pháp sắp xếp hiệu quả, hướng dẫn từng bước chi tiết và giới thiệu các công cụ đắc lực giúp bạn quản lý kho một cách khoa học và chuyên nghiệp. Cùng theo dõi nhé!
1. Tại sao cần sắp xếp kho nguyên vật liệu?
Việc sắp xếp kho nguyên vật liệu một cách khoa học và hợp lý mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho doanh nghiệp, bao gồm:
– Tối ưu hóa không gian: Sắp xếp khoa học giúp tận dụng tối đa diện tích kho, chứa được nhiều NVL hơn mà không cần mở rộng kho, tiết kiệm chi phí đầu tư.
– Quản lý hàng tồn kho hiệu quả: Dễ dàng theo dõi số lượng, vị trí và tình trạng của từng loại nguyên vật liệu, tránh thất thoát, hư hỏng và hết hàng đột xuất, đảm bảo quá trình sản xuất diễn ra liên tục.
– Tiết kiệm thời gian và công sức: Tìm kiếm và lấy NVL nhanh chóng, giảm thời chờ đợi và tăng năng suất lao động.
– Đảm bảo an toàn: Sắp xếp theo tính chất và đặc điểm của từng loại NVL giúp tránh nguy cơ cháy nổ, hư hỏng và tai nạn lao động.
– Tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp: Kho hàng gọn gàng, ngăn nắp tạo ấn tượng với khách hàng và đối tác, thể hiện sự chuyên nghiệp của doanh nghiệp.
Tóm lại, cách sắp xếp kho nguyên vật liệu không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, thời gian mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động, đảm bảo an toàn và tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp. Đây là một yếu tố quan trọng góp phần vào sự thành công và phát triển bền vững của doanh nghiệp.
2. Tổng hợp cách sắp xếp kho nguyên vật liệu hiệu quả
Để tối ưu hóa hoạt động của kho NVL, việc sắp xếp khoa học và hiệu quả là yếu tố không thể thiếu. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:
2.1 Định danh, xác định vị trí hàng hóa trong kho
Việc tìm kiếm và truy xuất hàng hóa trên kệ tốn không ít thời gian và công sức. Do đó, để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập, hãy sử dụng các chữ cái, số hoặc mã vạch để đánh dấu tại mỗi khu vực, kệ hàng, hoặc thậm chí từng vị trí lưu trữ cụ thể.
Ngoài ra, bạn có thể dán nhãn dán để phân định vị trí các lô hàng, giúp dễ dàng nhận biết và quản lý.
2.2 Sắp xếp kho nguyên vật liệu theo SKU
SKU (Stock Keeping Unit) là một mã hàng hóa độc nhất, giúp xác định chính xác từng sản phẩm trong kho. Việc sắp xếp hàng hóa theo SKU cho phép nhanh chóng định vị và truy xuất sản phẩm, giảm thiểu thời gian tìm kiếm và sai sót trong quá trình xuất nhập kho.
Bằng cách sắp xếp kho nguyên vật liệu theo SKU, bạn có thể dễ dàng kiểm soát tồn kho, theo dõi và tối ưu hóa không gian lưu trữ.
Ví dụ: Mã SKU “A10311DO38” chỉ ra rằng sản phẩm được lưu trữ tại khu A, dãy 1, tầng 3, ô 11, màu đỏ, size 38.
Lưu ý: Mỗi doanh nghiệp có thể tự quy ước cách đặt mã SKU phù hợp với đặc thù sản phẩm và hệ thống quản lý của mình. Điều quan trọng là đảm bảo tính nhất quán và dễ hiểu để mọi nhân viên đều có thể sử dụng mã SKU một cách hiệu quả.
2.3 Sắp xếp theo nguyên tắc FIFO
FIFO (First In, First Out), hay “nhập trước, xuất trước”, là nguyên tắc sắp xếp kho hàng ưu tiên xuất những mặt hàng được nhập vào kho trước. Cách sắp xếp kho nguyên vật liệu này giúp đảm bảo NVL luôn được luân chuyển, tránh tình trạng tồn kho quá lâu dẫn đến hết hạn sử dụng, hư hỏng hoặc lỗi thời.
>>>Xem thêm: FIFO là gì? Khi nào nên áp dụng phương pháp FIFO?
2.4 Sắp xếp theo nguyên tắc FEFO
FEFO (First-Expired, First-Out) là nguyên tắc “hết hạn trước, xuất trước”, đặc biệt quan trọng đối với các sản phẩm có hạn sử dụng. Theo nguyên tắc này, NVL có hạn sử dụng gần nhất sẽ được ưu tiên sắp xếp ở vị trí dễ tiếp cận, thuận tiện cho việc xuất kho trước, trong khi hàng hóa có hạn sử dụng xa hơn được đặt ở phía sau.
Cách sắp xếp kho nguyên vật liệu theo FEFO giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm, giảm thiểu tối đa tình trạng hàng hóa hết hạn sử dụng trong kho, từ đó giảm thiểu tổn thất và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
2.5 Sắp xếp theo nguyên tắc LIFO
Nguyên tắc LIFO, hay “vào sau ra trước”, ưu tiên xuất kho những nguyên vật liệu mới nhập về trước.
Phương pháp này phù hợp với các loại NVL không bị ảnh hưởng bởi thời gian lưu trữ, như vật liệu xây dựng. LIFO giúp doanh nghiệp dễ dàng kiểm soát chi phí sản xuất và bán hàng, đảm bảo giá thành sản phẩm luôn phản ánh chính xác chi phí nguyên vật liệu đầu vào mới nhất.
>>>Xem thêm: LIFO là gì? Ưu nhược điểm và cách ứng dụng hiệu quả
2.6 Bố trí theo thời gian xuất kho dự kiến
Phương pháp này tập trung vào việc sắp xếp nguyên vật liệu dựa trên thời gian dự kiến chúng sẽ được xuất kho. Các mặt hàng có cùng thời gian xuất kho hoặc có thời gian xuất kho dự kiến gần nhau (chênh lệch không quá 7 ngày) nên được đặt cạnh nhau.
Cách sắp xếp kho nguyên vật liệu này giúp tiết kiệm thời gian và công sức khi lấy hàng, giảm thiểu chi phí nhân công và hao mòn máy móc trong quá trình vận chuyển.
Lưu ý: Khi nhập hàng mới, cần ghi chú rõ điểm lưu kho, đánh dấu cụ thể dãy, kệ, số bao nhiêu để dễ dàng kiểm soát và tìm kiếm sau này.
2.7 Bố trí theo cách bảo quản
Các nguyên vật liệu có cùng điều kiện bảo quản về nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng hoặc các yêu cầu đặc biệt khác nên được nhóm lại và đặt gần nhau.
Cách bố trí này giúp tối ưu hóa không gian lưu trữ, đồng thời đảm bảo duy trì chất lượng hàng hóa, hạn chế tối đa hư hỏng, hao hụt hoặc mất mát do bảo quản không đúng cách. Bên cạnh đó, việc sắp xếp theo cách bảo quản còn tạo điều kiện thuận lợi cho kiểm kê và quản lý hàng hóa trong kho.
2.8 Theo thuộc tính của NVL
Nếu kho buộc phải lưu trữ đa dạng chủng loại nguyên vật liệu khác nhau thì cần tiến hành phân loại chúng thành nhiều khu vực riêng biệt dựa trên thuộc tính của chúng, chẳng hạn như:
– Hàng khô: Đặt ở nơi khô ráo, tránh ẩm ướt để bảo quản chất lượng.
– Hàng dễ vỡ: Cần được bảo quản cẩn thận ở nơi an toàn, tránh va đập. Đảm bảo xếp ngay ngắn, không chồng quá cao và tránh xa các khu vực có rung lắc hoặc nhiệt độ cao.
– Hàng hóa chất: Lưu trữ trong khu vực riêng biệt, đảm bảo thông thoáng và tuân thủ các quy định an toàn về hóa chất.
2.9 Sắp xếp theo tầng kệ chứa hàng
Nguyên tắc cơ bản khi sắp xếp hàng hóa trên kệ là “hàng nặng phía dưới, hàng nhẹ phía trên” và đảm bảo không chất hàng vượt quá chiều cao cho phép. Việc tuân thủ cách sắp xếp này không chỉ đảm bảo an toàn cho nhân viên kho mà còn giúp tận dụng tối đa không gian lưu trữ theo chiều dọc, tăng sức chứa của kho.
Đối với các kho hàng hiện đại, đặc biệt là kho hàng hóa nặng, việc ứng dụng hệ thống kệ thông minh, vận hành tự động là một giải pháp đột phá. Các hệ thống này cho phép sắp xếp và truy xuất hàng hóa một cách nhanh chóng, chính xác, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm đáng kể thời gian cũng như công sức.
2.10 Bố trí theo lối đi
Hàng hóa có thể được sắp xếp dọc theo lối đi chính hoặc lối đi phụ, tạo sự thuận tiện tối đa cho quá trình xuất – nhập hàng. Trong cách sắp xếp kho nguyên vật liệu theo lối đi, cần đặc biệt chú ý chừa lối đi đủ rộng để di chuyển xe nâng hoặc các thiết bị vận chuyển khác.
Việc tính toán và thiết kế lối đi cần được thực hiện cẩn thận để không lãng phí quá nhiều diện tích cho lối đi, đồng thời vẫn đảm bảo sự thuận tiện và an toàn trong quá trình vận hành kho.
>>>Xem thêm: 3 Mẫu sơ đồ kho khoa học để quản lý toàn diện cho doanh nghiệp
3. Các bước sắp xếp kho nguyên vật liệu
Việc sắp xếp kho nguyên vật liệu một cách khoa học và hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo hoạt động sản xuất diễn ra trơn tru và tiết kiệm chi phí. Dưới đây là các bước cơ bản để sắp xếp kho nguyên vật liệu:
3.1 Phân loại nguyên liệu
Có nhiều cách phân loại nguyên vật liệu, tùy thuộc vào đặc thù của từng doanh nghiệp, như:
– Phân loại theo tính chất: Nguyên liệu dễ cháy, dễ vỡ, hóa chất độc hại… cần được lưu trữ riêng biệt và tuân thủ các quy định an toàn.
– Phân loại theo mục đích sử dụng: Nguyên liệu chính, phụ, vật tư tiêu hao…
– Phân loại theo tần suất sử dụng: Nguyên liệu thường xuyên sử dụng nên được đặt ở vị trí dễ tiếp cận, trong khi nguyên liệu ít sử dụng có thể lưu trữ ở khu vực xa hơn.
3.2 Lựa chọn phương pháp lưu trữ
Một số phương pháp lưu trữ hàng hóa phổ biến:
– Kệ chứa hàng: Phù hợp với đa số loại hàng hóa, giúp tận dụng không gian theo chiều dọc, dễ dàng tiếp cận và quản lý. Có nhiều loại kệ khác nhau như kệ selective, kệ double deep, kệ drive-in, kệ push back, kệ flow rack,…
– Pallet: Dùng để lưu trữ hàng hóa có kích thước lớn, trọng lượng nặng, giúp di chuyển và xếp dỡ hàng hóa dễ dàng bằng xe nâng.
– Tủ đựng đồ: Thích hợp cho các vật dụng nhỏ, linh kiện, phụ tùng, giúp bảo quản và sắp xếp gọn gàng.
– Kho hàng tự động: Sử dụng công nghệ robot và hệ thống băng tải để tự động lưu trữ và truy xuất hàng hóa, giúp tiết kiệm nhân lực và tăng hiệu suất làm việc.
3.3 Lựa chọn cách sắp xếp kho nguyên vật liệu
Sau khi đã hoàn thành các bước phân loại và kiểm tra, việc lựa chọn phương pháp sắp xếp kho nguyên vật liệu phù hợp là vô cùng quan trọng. Tại đây, bạn có thể chọn một trong những phương pháp đã được nêu trên sao cho phù hợp với loại hàng hóa và quy mô kho của doanh nghiệp.
3.4 Vệ sinh và bảo trì kho
Đây là bước cuối cùng nhưng cũng không kém phần quan trọng trong cách sắp xếp kho nguyên vật liệu. Việc vệ sinh và bảo trì thường xuyên giúp duy trì môi trường kho sạch sẽ, an toàn và đảm bảo chất lượng hàng hóa.
4. Các công cụ hỗ trợ sắp xếp kho nguyên vật liệu
Việc quản lý kho nguyên vật liệu hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo hoạt động sản xuất và kinh doanh diễn ra trơn tru. Để đạt được điều này, việc ứng dụng các công cụ hỗ trợ là không thể thiếu.
4.1 Công cụ vật lý
Kệ, giá đỡ: Kệ là nền tảng lưu trữ, giúp tận dụng không gian theo chiều dọc và phân loại hàng hóa. Tùy vào nhu cầu, có thể lựa chọn kệ pallet, kệ sàn, kệ di động,…
– Thùng, hộp, pallet: Bảo vệ và lưu trữ hàng hóa, đồng thời tạo đơn vị vận chuyển thuận tiện.
– Xe nâng, xe đẩy: Di chuyển hàng hóa nặng, cồng kềnh một cách nhanh chóng và an toàn, giảm thiểu sức lao động.
– Máy quét mã vạch: Xác định và truy xuất thông tin sản phẩm tức thì, hỗ trợ kiểm kê và quản lý xuất nhập tồn.
– Máy in nhãn: Tạo nhãn chứa thông tin sản phẩm, giúp nhận diện và sắp xếp hàng hóa dễ dàng.
4.2 Phần mềm quản lý kho hàng
Phần mềm quản lý kho là công cụ không thể thiếu trong việc sắp xếp và quản lý kho nguyên vật liệu hiện đại.
SEEACT-WMS là một trong những phần mềm quản lý kho hàng đầu hiện nay, được nhiều doanh nghiệp tin dùng. SEEACT-WMS nổi bật với các tính năng:
– Giao diện thân thiện, dễ sử dụng: Đảm bảo người dùng làm quen và vận hành nhanh chóng, tiết kiệm thời gian đào tạo.
– Tích hợp nhiều công nghệ tiên tiến: Sử dụng mã vạch, RFID, IoT để tự động hóa quy trình quản lý kho.
– Linh hoạt, tùy biến cao: Phù hợp với nhiều loại hình doanh nghiệp và quy mô kho khác nhau.
– Hỗ trợ đa nền tảng: Có thể truy cập và sử dụng trên máy tính, điện thoại, máy tính bảng.
Hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay qua Hotline 0359.206.636 (Minh Anh) để được hỗ trợ và trải nghiệm giải pháp quản lý kho SEEACT-WMS!
4.3 Các công cụ hỗ trợ khác
Ngoài các công cụ nêu trên, một số công cụ hỗ trợ khác cũng góp phần nâng cao hiệu quả quản lý kho:
– Hệ thống mã vạch: Đánh dấu và quản lý thông tin sản phẩm, giúp kiểm soát nhập xuất tồn, tìm kiếm và theo dõi hàng hóa dễ dàng.
– Hệ thống RFID: Công nghệ nhận dạng tiên tiến, cho phép theo dõi tự động và chính xác vị trí, số lượng hàng hóa trong thời gian thực.
– Camera giám sát: Quan sát toàn bộ hoạt động trong kho, đảm bảo an ninh, phát hiện và ngăn chặn kịp thời các sự cố.
– Hệ thống báo cháy, báo động: Bảo vệ kho hàng và nhân viên khỏi các nguy cơ cháy nổ, đảm bảo an toàn lao động.
Việc ứng dụng các công cụ hỗ trợ này sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng một hệ thống quản lý kho hiện đại, chuyên nghiệp, tối ưu hóa quy trình và giảm thiểu rủi ro.
5. Tổng kết
Việc áp dụng cách sắp xếp kho nguyên vật liệu hiệu quả không chỉ giúp tối ưu không gian, tiết kiệm thời gian mà còn nâng cao năng suất làm việc và giảm thiểu rủi ro.
Hy vọng những chia sẻ trong bài viết này của DACO sẽ giúp bạn xây dựng một hệ thống kho khoa học, chuyên nghiệp, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Đừng quên, việc sắp xếp kho không phải là công việc một lần mà cần được duy trì và cải tiến liên tục để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của hoạt động sản xuất kinh doanh.