Thực trạng các doanh nghiệp áp dụng TQM tại Việt Nam

Dưới áp lực cạnh tranh toàn cầu, TQM (Quản lý chất lượng toàn diện) đang được nhiều doanh nghiệp Việt Nam áp dụng để nâng cao chất lượng, tối ưu hiệu quả và làm hài lòng khách hàng. Bài viết này sẽ phân tích những lợi ích, thách thức và ví dụ thành công của các doanh nghiệp áp dụng TQM tại Việt Nam.

| Tìm hiểu thêm: TQM là gì?

1. Thực trạng các doanh nghiệp áp dụng TQM tại Việt Nam

Thời gian gần đây, việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng toàn diện (TQM) tại Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể. Theo thông tin từ Bộ Khoa học và Công nghệ, tính đến năm 2022, khoảng 2.000 doanh nghiệp trong nước đã triển khai TQM, bao gồm nhiều tên tuổi lớn như Vingroup, Honda Việt Nam và Vinamilk.

Các doanh nghiệp áp dụng TQM chủ yếu thuộc các lĩnh vực sản xuất, dịch vụ và xây dựng. Trong ngành sản xuất, TQM được tích hợp vào nhiều công đoạn như thiết kế, sản xuất, kiểm tra, đóng gói và vận chuyển, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí và tối ưu hóa năng suất.

Tình hình áp dụng TQM tại Việt Nam qua ba giai đoạn

Giai đoạn triển khai

Khoảng 20 năm trước, ACCSQ – Ủy ban tư vấn về tiêu chuẩn và chất lượng ASEAN, cùng với sự hỗ trợ từ Bộ Công nghiệp và Thương mại quốc tế Nhật Bản, đã quyết định triển khai TQM tại các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam. Chương trình này đã được tuyên truyền và phổ biến cho các nhà máy, nhờ vào sự phối hợp với các chuyên gia Nhật Bản và Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng. Nhà máy nhựa Thiếu niên Tiền phong Hải Phòng là đơn vị thí điểm đầu tiên áp dụng thành công TQM, trở thành mô hình để các doanh nghiệp khác học hỏi.

Giai đoạn áp dụng

Sau khi phát động “Thập niên chất lượng 1995-2015”, nhiều địa phương đã tích cực thúc đẩy hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến. Hà Nội nổi bật trong việc triển khai dự án này từ 2001 đến 2005, với sự thành lập Ban chỉ đạo chương trình. Nhiều hệ thống quản lý quốc tế, bao gồm TQM, đã được áp dụng rộng rãi. Các bộ, ban, ngành đã tích cực hỗ trợ và tổ chức nhiều hội thảo tuyên truyền đến doanh nghiệp. Hơn 30 doanh nghiệp tiên phong ở Hà Nội đều đã xây dựng thành công hệ thống ISO 9001 trước đó. 

Việc áp dụng TQM đã giúp giảm chi phí, hạn chế sản phẩm lỗi và nâng cao chất lượng. Một số doanh nghiệp tiêu biểu trong giai đoạn này là Công ty cổ phần Thăng Long, Công ty Bê tông và Xây dựng Vĩnh Tuy, và Công ty giày Thượng Đình.

Giai đoạn thúc đẩy

Trong giai đoạn 2008-2009, SMEDE 2 thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng đã thực hiện đề tài “Triển khai áp dụng hệ thống TQM trong các doanh nghiệp Việt Nam”. Nhiều hội nghị và chương trình đã được tổ chức tại các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Hồ Chí Minh và Cần Thơ, cung cấp thông tin hữu ích cho các lãnh đạo doanh nghiệp và cán bộ Sở Khoa học & Công nghệ. Kết quả là gần 100 đơn vị đã tự đánh giá và bày tỏ nguyện vọng tham gia ứng dụng TQM vào quản lý doanh nghiệp.

2. Điều kiện cần thiết để doanh nghiệp áp dụng TQM

Để triển khai hệ thống quản lý chất lượng toàn diện một cách hiệu quả, các doanh nghiệp áp dụng TQM tại Việt Nam cần đáp ứng những điều kiện sau:

Cam kết từ lãnh đạo

Người đứng đầu tổ chức cần chịu trách nhiệm về chất lượng và thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với sự phát triển của TQM. Lãnh đạo phải tạo điều kiện thuận lợi và tham gia vào từng giai đoạn triển khai.

Triển khai từng bước

Doanh nghiệp cần kiên nhẫn thực hiện TQM theo từng khu vực và bộ phận, không nên vội vàng. Việc cải tiến và thay đổi cần được thực hiện dần dần, với sự trao quyền cho giám sát viên, cán bộ trung gian, trưởng nhóm và nhân viên, giúp họ chủ động trong quá trình thực hiện TQM. Đồng thời, hệ thống thông tin phải luôn hoạt động liên tục.

Sử dụng công cụ thống kê

Cần khai thác hiệu quả các công cụ thống kê để phân tích nguyên nhân, từ đó đưa ra các biện pháp khắc phục kịp thời và chính xác. Để tránh thiệt hại kinh tế, doanh nghiệp cần có chiến lược đào tạo rõ ràng và thực hiện nguyên tắc “làm đúng ngay từ đầu”.

Tạo sự đồng thuận trong tổ chức

Chất lượng cần là mối quan tâm chung của tất cả thành viên trong tổ chức. Do đó, TQM phải được xây dựng trên nền tảng sự hiểu biết lẫn nhau, khuyến khích sự hợp tác và tham gia của mọi người hướng tới mục tiêu chung là chất lượng.

3. Áp dụng TQM của Vinamilk như thế nào

Vinamilk, một trong những công ty sữa hàng đầu điển hình cho việc áp dụng TQM tại Việt Nam, khi triển khai hệ thống quản lý chất lượng toàn diện, để nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Dưới đây là một số điểm nổi bật về việc áp dụng TQM của Vinamilk:

Cam kết từ lãnh đạo

Lãnh đạo Vinamilk áp dụng TQM luôn thể hiện sự cam kết mạnh mẽ đối với việc nâng cao chất lượng sản phẩm. Họ đã đặt chất lượng làm ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển của công ty.

Đào tạo và phát triển nhân sự

Vinamilk chú trọng đào tạo nhân viên về các phương pháp quản lý chất lượng, từ đó nâng cao nhận thức và kỹ năng cho đội ngũ lao động. Các chương trình đào tạo định kỳ giúp nhân viên hiểu rõ hơn về TQM và vai trò của họ trong quy trình này.

Cải tiến quy trình sản xuất

Vinamilk áp dụng TQM trong từng khâu sản xuất, từ thiết kế sản phẩm đến khâu kiểm tra chất lượng. Vinamilk sử dụng các công cụ thống kê và phân tích để phát hiện và khắc phục kịp thời các vấn đề trong quy trình sản xuất.

Đánh giá và cải tiến liên tục

Vinamilk áp dụng TQM đã thực hiện các cuộc đánh giá định kỳ để kiểm tra hiệu quả của hệ thống TQM. Dựa trên những phản hồi và kết quả thu được, công ty luôn tìm cách cải tiến quy trình, sản phẩm và dịch vụ.

Tạo sự tham gia của tất cả nhân viên

TQM của Vinamilk không chỉ là trách nhiệm của ban lãnh đạo mà còn là nỗ lực của toàn bộ nhân viên. Vinamilk áp dụng TQM đã khuyến khích sự tham gia và đóng góp ý kiến của tất cả nhân viên, từ đó tạo ra môi trường làm việc tích cực và hiệu quả.

Đạt chứng nhận quốc tế

Vinamilk đã đạt được nhiều chứng nhận quốc tế về chất lượng, như ISO 9001, HACCP, và nhiều tiêu chuẩn khác, chứng tỏ sự cam kết và nỗ lực của công ty trong việc duy trì chất lượng sản phẩm.

Việc Vinamilk áp dụng TQM không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn củng cố vị thế của công ty trên thị trường. Nhờ vào những nỗ lực này, Vinamilk đã trở thành một trong những thương hiệu sữa uy tín và được yêu thích nhất tại Việt Nam.

4. Khó khăn khi áp dụng TQM tại Việt Nam

Các doanh nghiệp áp dụng TQM tại việt nam gặp phải nhiều trở ngại, ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai. Những thách thức này có thể được phân loại như sau:

4.1. Thiếu hiểu biết và cam kết

• Kiến thức hạn chế của lãnh đạo: Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp chưa nắm vững triết lý và công cụ của TQM, dẫn đến thiếu định hướng rõ ràng và sự hỗ trợ cần thiết trong quá trình triển khai. Việc thiếu cam kết mạnh mẽ từ phía lãnh đạo cũng làm giảm động lực thực hiện.
• Khó khăn trong thay đổi văn hoá: Chuyển đổi từ mô hình quản lý truyền thống sang TQM đòi hỏi sự thay đổi lớn về văn hoá doanh nghiệp. Sự kháng cự từ nhân viên do quen với cách làm cũ, hoặc thiếu hiểu biết về lợi ích của TQM, gây khó khăn trong việc áp dụng các nguyên tắc mới.

4.2. Nguồn lực hạn chế

• Tài chính: Triển khai TQM cần đầu tư đáng kể vào đào tạo, tư vấn, công nghệ và cơ sở vật chất. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, gặp khó khăn về nguồn lực tài chính để đáp ứng các yêu cầu này.
• Nhân sự: Thiếu nhân lực có chuyên môn về TQM, hoặc thiếu người có khả năng huấn luyện và hướng dẫn nhân viên áp dụng các công cụ và kỹ thuật của TQM.

4.3. Khó khăn về thực thi

• Trình độ nhân viên: Trình độ chuyên môn và kỹ năng của một bộ phận công nhân viên còn hạn chế, gây khó khăn trong việc tiếp thu và áp dụng các phương pháp cải tiến chất lượng. Việc đào tạo chưa phù hợp và thiếu hiệu quả cũng là một nguyên nhân.
• Làm việc nhóm: Thiếu kỹ năng làm việc nhóm và tinh thần hợp tác giữa các bộ phận là rào cản lớn. TQM đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn duy trì cách làm việc độc lập, thiếu hiệu quả.

4.4. Khó khăn khác

• Thiếu hệ thống đo lường hiệu quả: Việc thiếu các chỉ số đo lường rõ ràng và hệ thống theo dõi hiệu quả khiến việc đánh giá tiến độ và hiệu quả của TQM trở nên khó khăn.
• Áp lực cạnh tranh: Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, một số doanh nghiệp ưu tiên các mục tiêu ngắn hạn như lợi nhuận, dẫn đến việc thiếu thời gian và nguồn lực để đầu tư vào triển khai TQM một cách bài bản.

Tóm lại, việc áp dụng TQM thành công đòi hỏi sự nỗ lực từ nhiều phía, bao gồm sự cam kết mạnh mẽ của lãnh đạo, đầu tư nguồn lực thích hợp, đào tạo nhân viên bài bản, và xây dựng một văn hoá doanh nghiệp hướng đến chất lượng toàn diện. Việc khắc phục những thách thức nêu trên là điều kiện tiên quyết để TQM phát huy hiệu quả tại các doanh nghiệp Việt Nam.

5. Áp dụng hiệu quả TQM với sự hỗ trợ từ giải pháp SEEACT-MES

Trước những thách thức trong việc triển khai TQM, việc ứng dụng công nghệ số đang trở thành giải pháp tối ưu. Hệ thống quản lý sản xuất (MES), đặc biệt là các giải pháp tiên tiến như SEEACT-MES của DACO, đang được nhiều doanh nghiệp lựa chọn để nâng cao hiệu quả sản xuất và kiểm soát chất lượng.

SEEACT-MES, với khả năng tích hợp công nghệ Internet vạn vật (IIoT), mang lại nhiều lợi ích vượt trội:

• Thu thập và phân tích dữ liệu thời gian thực: Hệ thống tự động thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu chất lượng từ khắp các khâu sản xuất (IQC, PQC, OQC), cung cấp cái nhìn tổng quan và chính xác về tình hình chất lượng sản phẩm.
• Số hóa quy trình kiểm soát chất lượng: SEEACT-MES số hóa toàn bộ quy trình, giúp giảm thiểu sai sót do con người và tăng cường độ chính xác, minh bạch trong quản lý.
• Xác định và khắc phục lỗi hiệu quả: Hệ thống tự động ghi nhận, phân tích nguyên nhân lỗi, theo dõi xu hướng và tần suất xuất hiện, hỗ trợ người quản lý xây dựng phương án khắc phục kịp thời và hiệu quả.
• Tối ưu hóa quá trình sản xuất: Bằng việc cung cấp dữ liệu chính xác và kịp thời, SEEACT-MES hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lãng phí và nâng cao năng suất.

Kết luận

Việc các doanh nghiệp áp dụng TQM tại Việt Nam không chỉ giúp họ nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ mà còn gia tăng sự hài lòng của khách hàng. Những doanh nghiệp tại Việt Nam đã và đang áp dụng TQM đã chứng minh được khả năng thích ứng và đổi mới, từ đó tạo ra những giá trị bền vững cho tổ chức. Hy vọng rằng qua bài viết này, các doanh nghiệp sẽ nhận thấy tầm quan trọng của TQM và có thêm động lực để triển khai các chiến lược quản lý chất lượng, góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế Việt Nam.

————————————————————-

SEEACT-MES – NO.1 ON MES IN VIETNAM

Địa chỉ: Số 146, Đường Cầu Bươu, Xã Tân Triều, Huyện Thanh Trì, Thành Phố Hà Nội

Hotline: 0904 675 995 – Mr. Minh Anh

Email: seeact@dacovn.com

Website: www.seeact.vn