5 Biện pháp giảm chi phí sản xuất hiệu quả cho doanh nghiệp

Chi phí sản xuất tăng cao đang là nỗi lo của nhiều doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và khả năng cạnh tranh. Vậy đâu là nguyên nhân khiến chi phí sản xuất gia tăng? Làm sao để giảm chi phí sản xuất mà vẫn đảm bảo hiệu quả? 

Bài viết này của DACO sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về biện pháp giảm chi phí sản xuất hiệu quả, từ việc quản lý nguyên vật liệu, tối ưu hóa quy trình sản xuất đến ứng dụng giải pháp công nghệ tiên tiến. Cùng tìm hiểu và áp dụng ngay để nâng cao hiệu quả kinh doanh!

1. Chi phí sản xuất là gì?

Chi phí sản xuất là toàn bộ chi phí doanh nghiệp bỏ ra để tạo ra sản phẩm. Chi phí này bao gồm các khoản đầu tư cho nguyên vật liệu, nhân công, trang thiết bị, dịch vụ và các yếu tố cần thiết khác trong quá trình sản xuất. 

Chi phí sản xuất được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, một số loại chi phí gồm: 

• Chi phí nguyên vật liệu: Chi phí mua sắm nguyên vật liệu chính, phụ, nhiên liệu, công cụ dụng cụ…
• Chi phí nhân công: Tiền lương, phúc lợi, bảo hiểm xã hội và các khoản chi trả khác cho người lao động trực tiếp và gián tiếp tham gia sản xuất.
• Chi phí dịch vụ mua ngoài: Chi phí sử dụng các dịch vụ từ bên ngoài như điện, nước, vận chuyển, bảo trì…
• Chi phí khấu hao tài sản cố định: Hao mòn giá trị tài sản cố định trong quá trình sử dụng như máy móc, nhà xưởng…
• Chi phí khác: Chi phí tồn kho, bảo trì, sửa chữa…

2. Nguyên nhân gia tăng chi phí sản xuất

Chi phí sản xuất của doanh nghiệp luôn chịu tác động bởi nhiều yếu tố, và sự gia tăng chi phí là điều không thể tránh khỏi. Sau đây là những nguyên nhân chính:

2.1 Kế hoạch sản xuất thiếu hiệu quả, chính xác

Kế hoạch sản xuất thiếu hiệu quả, thiếu chính xác là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến chi phí sản xuất gia tăng.

Thứ nhất, việc lập kế hoạch không rõ ràng về số lượng, chủng loại sản phẩm cần sản xuất, cũng như tiến độ thực hiện, dễ dẫn đến tình trạng sản xuất thừa hoặc thiếu. Sản xuất thừa gây ra lãng phí nguyên vật liệu, chi phí lưu kho, trong khi sản xuất thiếu lại làm gián đoạn hoạt động kinh doanh, mất cơ hội bán hàng.

Thứ hai, kế hoạch sản xuất thiếu chính xác khiến việc dự trù nguyên vật liệu, nhân công và máy móc gặp nhiều khó khăn. Việc mua sắm nguyên vật liệu không đúng thời điểm, số lượng hoặc chất lượng có thể dẫn đến chi phí tăng cao, ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất.

Cuối cùng, kế hoạch sản xuất kém hiệu quả còn làm giảm năng suất lao động. Việc phân công công việc không hợp lý, thiếu sự phối hợp giữa các bộ phận, hay thiếu hướng dẫn rõ ràng cho công nhân, đều làm giảm hiệu suất làm việc, kéo dài thời gian sản xuất và tăng chi phí nhân công.

2.2 Quy trình thống kê thủ công

Quy trình thống kê thủ công cũng góp phần làm tăng chi phí sản xuất của doanh nghiệp. Việc ghi chép và tổng hợp số liệu bằng tay tiềm ẩn nhiều sai sót, dẫn đến báo cáo thiếu chính xác, không phản ánh đúng thực trạng sản xuất.

Ví dụ, việc thống kê thủ công số lượng nguyên vật liệu sử dụng, sản phẩm sản xuất ra, hay tỷ lệ lỗi có thể dẫn đến sai lệch, gây khó khăn cho việc kiểm soát hàng tồn kho, đánh giá năng suất và chất lượng sản phẩm. Từ đó, doanh nghiệp có thể gặp phải tình trạng mua nguyên vật liệu dư thừa, sản xuất thừa hoặc thiếu, ảnh hưởng đến chi phí và hiệu quả sản xuất.

Hơn nữa, thống kê thủ công mất nhiều thời gian và công sức, đòi hỏi nhiều nhân lực để thực hiện. Điều này làm tăng chi phí nhân công, đồng thời làm chậm quá trình ra quyết định, khiến doanh nghiệp bỏ lỡ những cơ hội kinh doanh.

2.3 Lượng sản phẩm NG cao

Tỷ lệ sản phẩm lỗi (NG) cao là một nguyên nhân trực tiếp làm tăng chi phí sản xuất. Sản phẩm lỗi phát sinh do nhiều nguyên nhân, từ nguyên liệu đầu vào kém chất lượng, máy móc thiết bị gặp sự cố, quy trình sản xuất chưa tối ưu, đến tay nghề công nhân chưa đạt chuẩn.

Mỗi sản phẩm lỗi đều làm tăng chi phí sản xuất do doanh nghiệp phải tốn thêm chi phí nguyên vật liệu, nhân công, thời gian để sửa chữa hoặc sản xuất lại. Trong trường hợp sản phẩm lỗi đã đến tay khách hàng, doanh nghiệp còn phải chịu thêm chi phí thu hồi, đổi trả, thậm chí là bồi thường thiệt hại, ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu.

>>>Xem thêm: NG là gì? Quy trình xử lý hàng NG trong sản xuất

2.4 Tồn kho lớn

Tồn kho lớn là một gánh nặng tài chính đối với doanh nghiệp, kéo theo sự gia tăng chi phí sản xuất.

Trước hết, hàng tồn kho lớn đòi hỏi không gian lưu trữ rộng lớn, phát sinh chi phí thuê kho bãi, bảo quản, quản lý và bảo hiểm hàng hóa. Bên cạnh đó, hàng hóa tồn kho lâu ngày có thể bị hư hỏng, giảm chất lượng, lỗi thời, thậm chí mất giá trị, gây lãng phí lớn cho doanh nghiệp.

Chưa kể, tồn kho lớn còn làm chậm vòng quay vốn, giảm khả năng thanh khoản của doanh nghiệp. Vốn bị ứ đọng trong hàng tồn kho khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, việc quản lý một lượng lớn hàng tồn kho cũng phức tạp hơn, tiềm ẩn nhiều rủi ro như thất thoát, sai sót trong kiểm kê, nhập xuất.

2.5 Máy móc thiết bị hoạt động không hết công suất 

Khi máy móc không được vận hành ở mức tối ưu, năng suất sản xuất sẽ giảm sút, kéo theo sản lượng đầu ra thấp hơn so với mong đợi. Điều này đồng nghĩa với việc chi phí cố định như khấu hao tài sản, điện nước, mặt bằng… bị dàn trải trên số lượng sản phẩm ít hơn, khiến chi phí sản xuất trên mỗi đơn vị sản phẩm tăng lên.

Ngoài ra, việc máy móc hoạt động dưới công suất còn làm tăng chi phí bảo trì, sửa chữa. Máy móc không được vận hành thường xuyên dễ bị xuống cấp, hư hỏng, phát sinh chi phí sửa chữa, thay thế linh kiện.

Đặc biệt, trong trường hợp máy móc gặp sự cố nghiêm trọng, phải dừng hoạt động để sửa chữa, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với tình trạng “thời gian chết” (downtime) ngoài kế hoạch. Downtime gây gián đoạn sản xuất, chậm trễ giao hàng, ảnh hưởng đến uy tín với khách hàng, thậm chí gây thiệt hại kinh tế đáng kể.

3. Các giải pháp giảm chi phí sản xuất

Để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần chủ động áp dụng các biện pháp giảm chi phí sản xuất một cách toàn diện và triệt để. Sau đây là một số giải pháp giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí và nâng cao lợi nhuận.

3.1 Sử dụng hệ thống quản lý sản xuất

Một trong những cách giảm chi phí sản xuất hiệu quả là việc ứng dụng công nghệ. SEEACT-MES là một giải pháp quản lý sản xuất toàn diện, được thiết kế chuyên biệt để giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sản xuất từ đó kiểm soát chi phí.

Vậy SEEACT-MES hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất như thế nào?

• Tự động hóa thu thập dữ liệu: SEEACT-MES tự động thu thập dữ liệu sản xuất theo thời gian thực, loại bỏ sai sót do nhập liệu thủ công, giúp doanh nghiệp nắm bắt chính xác tình hình sản xuất, từ đó đưa ra quyết định kịp thời, tránh lãng phí.
• Kiểm soát chặt chẽ nguyên vật liệu: Hệ thống giúp theo dõi lượng nguyên vật liệu tồn kho, lịch sử nhập xuất, dự báo nhu cầu nguyên vật liệu, hỗ trợ quản lý kho hiệu quả, giảm thiểu thất thoát, hư hỏng.
• Tối ưu hóa quy trình sản xuất: SEEACT-MES cho phép xây dựng quy trình sản xuất chuẩn, phân tích và loại bỏ các công đoạn dư thừa, giảm thiểu thời gian chết của máy móc và nhân công.
• Nâng cao năng suất lao động: Hệ thống hỗ trợ phân công công việc hợp lý, theo dõi năng suất của từng công nhân, nhóm máy, từ đó đưa ra các biện pháp nâng cao hiệu quả làm việc.
• Phát hiện và xử lý sự cố kịp thời: SEEACT-MES giúp phát hiện các vấn đề phát sinh trong quá trình sản xuất như lỗi thiết bị, chất lượng sản phẩm không đạt chuẩn… nhanh chóng, từ đó xử lý kịp thời, giảm thiểu thiệt hại.
• …

Với giao diện thân thiện, dễ sử dụng, SEEACT-MES phù hợp với nhiều loại hình sản xuất, quy mô doanh nghiệp và có thể tích hợp với các hệ thống khác như ERP, HRM… giúp doanh nghiệp quản lý tập trung, toàn diện.

>>>Tìm hiểu chi tiết về: Hệ thống quản lý sản xuất SEEACT-MES

3.3 Áp dụng Kaizen, 7QC Tool để giảm thiểu lượng NG

Lỗi sản phẩm (NG) là một trong những nguyên nhân chính gây lãng phí và làm tăng chi phí sản xuất. Để khắc phục tình trạng này, doanh nghiệp cần áp dụng các biện pháp giảm chi phí sản xuất như Kaizen và 7QC Tool.

7QC Tool là bộ 7 công cụ quản lý chất lượng, bao gồm các phương pháp thống kê đơn giản nhưng hiệu quả giúp doanh nghiệp xác định, phân tích và giải quyết các vấn đề liên quan đến chất lượng sản phẩm. Thông qua việc sử dụng 7QC Tools, doanh nghiệp có thể:

• Phát hiện sớm các nguyên nhân gây ra lỗi sản phẩm.
• Phân tích tần suất và mức độ nghiêm trọng của lỗi.
• Hỗ trợ đưa ra các giải pháp khắc phục hiệu quả.

>>>Xem thêm: 7 công cụ quản lý chất lượng cho doanh nghiệp

Kaizen là triết lý cải tiến liên tục, khuyến khích tất cả thành viên trong doanh nghiệp tham gia vào quá trình cải thiện chất lượng và hiệu quả sản xuất. Kaizen tập trung vào những cải tiến nhỏ, thực hiện liên tục và thường xuyên, từ đó mang lại hiệu quả lâu dài.

>>>Chi tiết: Phương pháp Kaizen trong sản xuất – Bứt phá năng suất sản xuất tối đa

Kết hợp Kaizen và 7QC Tool giúp doanh nghiệp xây dựng một hệ thống quản lý chất lượng toàn diện, chủ động ngăn ngừa lỗi sản phẩm, giảm thiểu lãng phí và tiết kiệm chi phí sản xuất.

3.4 Cân nhắc áp dụng JIT để quản lý kho

Mô hình quản lý kho JIT (Just-In-Time) được nhiều tập đoàn lớn trên thế giới áp dụng như Apple, Toyota, Motorola… là một trong những biện pháp giảm chi phí sản xuất không thể bỏ qua.

JIT  hoạt động dựa trên nguyên tắc cung ứng “đúng sản phẩm – đúng số lượng – đúng nơi – đúng thời điểm”. Nguyên vật liệu sẽ được nhập về kho ngay trước khi được sử dụng cho sản xuất, thành phẩm được sản xuất và giao ngay khi có đơn hàng.

>>>Xem thêm:  JIT là gì? Phân tích mô hình Just In Time

Tuy nhiên, để áp dụng JIT hiệu quả, doanh nghiệp cần có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ  với các nhà cung cấp, đảm bảo nguồn cung ổn định và kịp thời.

3.5 Bảo trì bảo dưỡng máy móc định kỳ

Bảo trì bảo dưỡng máy móc thiết bị định kỳ là một biện pháp giảm thiểu chi phí sản xuất trong dài hạn. Việc lập kế hoạch bảo trì bảo dưỡng rõ ràng, chi tiết và thực hiện nghiêm túc sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực, bao gồm:

• Kéo dài tuổi thọ máy móc 
• Giảm thiểu thời gian dừng máy 
• Nâng cao năng suất lao động 
• Cải thiện an toàn lao động 

Một kế hoạch bảo trì hiệu quả cần bao gồm thông tin chi tiết về máy móc, lịch trình bảo trì, danh sách các công việc cần thực hiện, nhân sự phụ trách, chi phí dự kiến… Doanh nghiệp có thể sử dụng phần mềm quản lý bảo trì để tối ưu hóa quá trình này.

4. [FAQ] Những câu hỏi thường gặp

4.1 Vì sao cần giảm chi phí sản xuất?

Việc giảm chi phí sản xuất là điều cần thiết cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Chi phí thấp hơn giúp tăng lợi nhuận, từ đó có thể tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm hoặc giảm giá thành để tăng sức cạnh tranh trên thị trường.  Bên cạnh đó, giảm chi phí sản xuất còn giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu quả hoạt động và thích ứng tốt hơn với những biến động của thị trường. Để đạt được mục tiêu này, doanh nghiệp cần tìm ra cách giảm chi phí sản xuất phù hợp với mô hình hoạt động của mình.

4.2 Việc giảm chi phí sản xuất có luôn mang lại lợi ích không?

Tuy việc cắt giảm chi phí sản xuất mang lại nhiều lợi ích, nhưng cần phải thận trọng để không ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng sản phẩm, sự hài lòng của khách hàng và tinh thần làm việc của nhân viên. 

Thay vì cắt giảm một cách mù quáng, doanh nghiệp nên tập trung vào việc tối ưu hóa quy trình và loại bỏ lãng phí. Cách tiếp cận này vừa đảm bảo giảm chi phí vừa duy trì được giá trị cốt lõi của sản phẩm và doanh nghiệp.

4.3 Hệ thống MES có phù hợp với mọi loại hình doanh nghiệp sản xuất?

Hệ thống MES có thể được tùy chỉnh để phù hợp với quy mô và đặc thù của từng doanh nghiệp, từ doanh nghiệp sản xuất nhỏ lẻ đến các tập đoàn lớn. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần lựa chọn hệ thống MES phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của mình.

4.4 Doanh nghiệp nhỏ có thể áp dụng các biện pháp giảm chi phí sản xuất nào?

Doanh nghiệp nhỏ có thể áp dụng nhiều biện pháp để giảm chi phí sản xuất, tập trung vào việc tối ưu hóa nguồn lực hiện có và nâng cao hiệu quả hoạt động.  Một số ví dụ về giảm chi phí sản xuất cho doanh nghiệp nhỏ bao gồm:

• Tìm kiếm nguồn cung ứng nguyên vật liệu giá rẻ hơn nhưng vẫn đảm bảo chất lượng.
• Cải thiện quy trình sản xuất để giảm thiểu lãng phí nguyên vật liệu và thời gian.
• Đầu tư vào công nghệ để tự động hóa một số công đoạn sản xuất.
• Nâng cao năng suất lao động thông qua đào tạo và động viên nhân viên.

4.5 Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của các biện pháp giảm chi phí sản xuất?

Để đánh giá hiệu quả của các biện pháp giảm thiểu chi phí sản xuất, doanh nghiệp cần theo dõi sự thay đổi của các chỉ số then chốt (KPI) trước và sau khi áp dụng.

Một số KPI quan trọng bao gồm:

• Chi phí sản xuất trên mỗi đơn vị sản phẩm 
• Tỷ lệ sản phẩm lỗi 
• Năng suất lao động .
• Thời gian sản xuất 

Ngoài ra, doanh nghiệp nên thường xuyên theo dõi và phân tích chi phí sản xuất để xác định các cơ hội cải thiện. Tần suất đánh giá có thể là hàng tháng, hàng quý hoặc hàng năm tùy thuộc vào quy mô và đặc thù của doanh nghiệp.

5. Kết luận

Việc giảm chi phí sản xuất là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự nỗ lực và đầu tư từ phía doanh nghiệp. Bằng cách áp dụng các biện pháp nêu trên, kết hợp với việc thường xuyên đánh giá và cải thiện quy trình, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa chi phí sản xuất, nâng cao năng suất và lợi nhuận, đồng thời củng cố vị thế cạnh tranh trên thị trường.

Hy vọng rằng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn tìm ra biện pháp giảm chi phí sản xuất, phù hợp với đặc thù doanh nghiệp mình. Chúc bạn thành công!