VN
EN
JP
KR
Kiểm toán hàng tồn kho là một công việc phức tạp và đòi hỏi nhiều lưu ý để đảm bảo hiệu quả. Trong bài viết này, DACO sẽ tóm tắt những điểm chính cần lưu ý khi thực hiện quy trình kiểm toán hàng tồn kho.
Kiểm toán hàng tồn kho là gì? Mục tiêu của kiểm toán hàng hóa tồn kho?
Hầu hết các nhà quản lý kho đều hiểu kiểm toán hàng tồn kho nhằm đảm bảo sự tồn tại, tính đầy đủ, quyền sở hữu và định giá chính xác của tài sản này, góp phần mang lại báo cáo tài chính minh bạch, đáng tin cậy. Nhưng khái niệm chính xác của kiểm toán hàng tồn kho và mục đích của quy trình ấy là gì?
Kiểm toán hàng tồn kho là gì?
Kiểm toán hàng tồn kho là quá trình xác minh và đánh giá độc lập về tính chính xác, đầy đủ và hợp lý của thông tin liên quan đến hàng tồn kho trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Quá trình này bao gồm việc:
- Kiểm tra các quy trình quản lý
- Phương pháp định giá
- Các ghi chép kế toán liên quan đến hàng tồn kho.
Mục tiêu của việc kiểm toán hàng tồn kho là gì?
Kiểm toán hàng tồn kho nhằm đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin về hàng tồn kho trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Mục tiêu chính là xác minh sự tồn tại thực tế, quyền sở hữu, tính đầy đủ và giá trị của hàng tồn kho.
Kiểm toán viên sẽ đánh giá quy trình quản lý kho, kiểm tra chứng từ liên quan và thực hiện kiểm kê thực tế để đối chiếu với sổ sách. Họ cũng xem xét phương pháp định giá và đánh giá khả năng lưu thông của hàng tồn kho để phát hiện hàng lỗi thời hoặc hư hỏng.
12 thủ tục trong kiểm toán hàng tồn kho
Các hoạt động trong các thủ tục kiểm toán hàng tồn kho là kiểm tra, đối chiếu và rà soát. Dưới đây là 12 thủ tục thường gặp.
Kiểm tra tính đúng kỳ
Kiểm toán viên cần thực hiện các thủ tục xác minh việc tạm ngừng hoạt động xuất nhập kho trong quá trình kiểm kê. Điều này đảm bảo tính chính xác của kiểm đếm và số dư hàng tồn kho cuối kỳ.
Chứng kiến kiểm kê
Kiểm toán viên giám sát và đánh giá quy trình kiểm kê của khách hàng, nhằm xác định độ tin cậy của biên bản kiểm kê. Sau khi quan sát, kiểm toán viên lập báo cáo chi tiết. Đối với kiểm kê ngoài ngày kết thúc năm tài chính, cần thực hiện thủ tục đối chiếu và suy diễn về thời điểm cuối năm.
So sánh, đối chiếu số lượng kiểm kê thực tế với số sách ghi nhận kế toán
Kiểm toán viên tiến hành đối chiếu chi tiết giữa số lượng hàng tồn kho thực tế và số liệu ghi nhận trên sổ sách kế toán. Quy trình này nhằm xác minh tính chính xác và đầy đủ của báo cáo hàng tồn kho. Đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc kế toán và kiểm soát nội bộ.
Kiểm tra những khoản mục hàng tồn kho có giá trị cao
Đối với các khoản mục hàng tồn kho có giá trị đáng kể, kiểm toán viên cần thực hiện thủ tục kiểm tra chuyên sâu. Quy trình này bao gồm xác minh số lượng, đối chiếu chứng từ liên quan và đánh giá phương pháp định giá. Đảm bảo tính chính xác của giá trị ghi sổ.
Kiểm tra các khoản mục hàng tồn kho đã từng mắc lỗi trước đây
Đối với các khoản mục tồn kho có tiền lệ sai sót, kiểm toán viên cần ưu tiên rà soát kỹ lưỡng. Mục tiêu: đánh giá tính tái diễn của các sai sót đó trong kỳ hiện tại.
Kiểm tra hàng đang đi đường
Kiểm toán viên cần áp dụng thủ tục đặc biệt đối với hàng đang vận chuyển giữa các kho. Rủi ro trong trường hợp này chính là khả năng bỏ sót hoặc trùng lặp trong quá trình kiểm kê. Để giảm thiểu rủi ro này, cần:
- Kiểm tra kỹ lưỡng chứng từ chuyển kho
- Xác nhận trạng thái vận chuyển
- Đối chiếu với sổ sách kế toán
Kiểm tra giá trị mua của hàng tồn kho
Kiểm toán viên phải kiểm tra giá mua của hàng tồn kho. Sau đó đối chiếu với các chứng từ đi kèm bao gồm hóa đơn của nhà cung cấp. Cần báo giá của các nhà cung cấp để đảm bảo giá mua là hợp lý.
Rà soát những chi phí vận chuyển của hàng tồn kho
Kiểm toán viên cần thực hiện rà soát chi tiết chi phí vận chuyển hàng tồn kho. Đảm bảo tuân thủ VAS 02. Quy trình này nhằm xác nhận việc ghi nhận đầy đủ, chính xác các khoản chi phí vào giá trị hàng tồn kho. Góp phần đánh giá tính hợp lý của giá trị tài sản lưu động.
Rà soát giá trị thuần có thể thực hiện
Kiểm toán viên cần tiến hành đánh giá kỹ lưỡng phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho. Quá trình này bao gồm việc so sánh chi tiết giữa giá gốc và giá trị thuần có thể thực hiện được, nhằm đảm bảo tuân thủ nguyên tắc thận trọng trong ghi nhận theo VAS 02.
Rà soát và tính lại giá vốn của thành phẩm
Kiểm toán viên cần thực hiện đánh giá toàn diện các cấu phần chi phí, bao gồm nguyên vật liệu, nhân công và sản xuất chung. Đặc biệt chú trọng phát hiện các biến động bất thường trong chi phí hao hụt. Để đảm bảo tính chính xác, kiểm toán viên nên tiến hành tính toán lại giá vốn trên các mẫu hàng tồn kho đại diện.
Kiểm tra sản phẩm dở dang
Trong trường hợp sản phẩm dở dang chiếm tỷ trọng đáng kể trong cơ cấu hàng tồn kho, kiểm toán viên cần thực hiện đánh giá kỹ lưỡng về tỷ lệ hoàn thành của các mặt hàng này.
Kiểm tra quyền sở hữu của hàng tồn kho
Kiểm toán viên cần thực hiện quy trình xác minh quyền sở hữu hàng tồn kho. Mục đích nhằm xác định chính xác hàng hóa trong kho thuộc quyền sở hữu hợp pháp của đơn vị được kiểm toán. Loại trừ khả năng hiện diện hàng hóa của bên thứ ba.
Quy trình kiểm toán đối với hàng tồn kho
Để có một quy trình kiểm toán hàng tồn kho chính xác và đáng tin cậy, doanh nghiệp cần lập rõ các bước trong quy trình như các bước dưới đây.
Bước 1: Chuẩn bị kiểm toán
Quy trình kiểm toán hàng tồn kho bắt đầu với bước chuẩn bị kỹ lưỡng. Đầu tiên, kiểm toán viên cần thu thập thông tin về chính sách quản lý kho của doanh nghiệp, bao gồm phương pháp tính giá xuất kho và quy trình kiểm kê định kỳ.
Tiếp theo, họ phân tích báo cáo tài chính và sổ sách kế toán liên quan đến hàng tồn kho. Việc đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ cũng rất quan trọng để xác định các rủi ro tiềm ẩn. Cuối cùng, kiểm toán viên lập kế hoạch chi tiết. Bao gồm lịch trình, phạm vi kiểm toán và các thủ tục cụ thể sẽ áp dụng.
Bước 2: Lập kế hoạch kiểm toán
Kiểm toán viên cần xác định rõ phạm vi, mục tiêu và các thủ tục cụ thể. Họ phân tích đặc điểm của doanh nghiệp, quy trình quản lý hàng tồn kho và các rủi ro tiềm ẩn. Dựa trên đó, kiểm toán viên xây dựng chương trình kiểm toán chi tiết, bao gồm việc lựa chọn mẫu kiểm tra, phân công nhân sự và ước tính thời gian cần thiết.
Bước 3: Tiến hành kiểm toán
Tiến hành kiểm toán trong quy trình kiểm toán hàng tồn kho là giai đoạn quan trọng, đòi hỏi sự tỉ mỉ và chuyên nghiệp. Trong giai đoạn này, kiểm toán viên thực hiện các thủ tục kiểm toán cụ thể nhằm thu thập bằng chứng về tính chính xác và đầy đủ của hàng tồn kho. Các thủ tục này bao gồm:
- So sánh số lượng kiểm kê thực tế với hồ sơ kiểm kê liên tục
- Xem xét các giao dịch liên quan đến hàng tồn kho
- Thực hiện các thủ tục phân tích
Trong quá trình kiểm toán hàng tồn kho, nếu giá trị chênh lệch giữa số liệu kiểm kê và sổ sách nằm trong mức độ chấp nhận được, kiểm toán viên sẽ tiếp tục với các bước tiếp theo. Để đánh giá hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ, kiểm toán viên sẽ xem xét kỹ lưỡng ba quy trình chính:
- Quy trình mua hàng: Kiểm tra các chứng từ liên quan như đơn đặt hàng, hóa đơn mua vào, bảng báo giá và phiếu yêu cầu mua hàng. Việc này giúp đảm bảo tính chính xác và hợp lệ của các giao dịch mua hàng.
- Quy trình nhập kho: Xem xét các tài liệu như phiếu nhập kho, biên bản kiểm tra chất lượng hàng hóa và báo cáo nhận hàng. Điều này giúp xác minh rằng hàng hóa đã được nhận đúng số lượng và chất lượng.
- Quy trình xuất kho: Kiểm tra các tài liệu như phiếu xuất kho, đơn đặt hàng của khách hàng và sổ theo dõi xuất kho. Qua đó, đảm bảo việc xuất hàng được thực hiện đúng quy trình và được ghi chép đầy đủ.
Những sai sót thường thấy trong kiểm toán hàng tồn kho
Do tính chất phức tạp và giá trị cao, hàng tồn kho có tiềm ẩn nhiều rủi ro sai sót trong quá trình kiểm toán. Đoạn văn dưới đây sẽ điểm qua một số sai sót thường gặp trong kiểm toán hàng tồn kho để giúp các doanh nghiệp nâng cao chất lượng kiểm soát nội bộ và báo cáo tài chính.
Những lỗi sai do độ lệch dẫn
Sai sót về độ lệch dẫn thường xảy ra khi kiểm kê thực tế. Đây là sự chênh lệch giữa số lượng hàng hóa thực tế trong kho và số liệu được ghi nhận trên sổ sách: thẻ kho, bảng cân đối kế toán,…. Nguyên nhân chủ yếu do quản lý kho chưa chặt chẽ, thiếu sự giám sát và kiểm tra định kỳ. Để khắc phục, doanh nghiệp cần áp dụng hệ thống quản lý kho hiện đại, sử dụng công nghệ như Barcode/QR Code để theo dõi hàng hóa chính xác hơn.
>>Xem thêm: Ứng dụng Barcode trong quản lý hàng hóa
Những lỗi sai liên quan đến các loại giấy tờ và hóa đơn, chứng từ
Sai sót về giấy tờ, hóa đơn chứng từ là một vấn đề phổ biến khác trong kiểm toán hàng tồn kho. Điều này bao gồm việc thiếu hoặc không đầy đủ các chứng từ liên quan đến giao dịch nhập xuất kho. Sai sót này có thể dẫn đến khó khăn trong việc xác minh tính chính xác của số liệu hàng tồn kho và gây ra những vấn đề về thuế.
Để giảm thiểu rủi ro này, doanh nghiệp nên xây dựng quy trình quản lý chứng từ chặt chẽ, sử dụng phần mềm kế toán hoặc hệ thống quản lý kho WMS để lưu trữ và quản lý hoạt động xuất nhập kho, đồng thời thường xuyên đối chiếu giữa chứng từ và thực tế hàng hóa trong kho.
Kết luận
Để hỗ trợ các doanh nghiệp có được quy trình quản lý kho tối ưu và toàn diện, tiết kiệm thời gian, nhân công, DACO đã triển khai hệ thống giải pháp cho nhà kho thông minh SEEACCT-WMS.
SEEACT-WMS là hệ thống quản lý kho sử dụng hệ thống Barcode hiện đại, cho phép theo dõi thông tin về hàng hóa trong kho tại thời gian thực. Với những tính năng vượt trội, SEEACT-WMS chắc chắn là công cụ đắc lực cho các nhà quản lý trong quá trình quản lý kho nói chung và tối ưu hóa quy trình kiểm toán hàng tồn kho nói riêng:
- Lưu trữ dữ liệu chi tiết về hàng tồn kho
- Theo dõi và kiểm soát các quy trình nhập, xuất, kiểm kê và lưu chuyển hàng hóa: Tính năng này sẽ có ích khi kiểm toán viên cần bằng chứng về tính chính xác về hàng tồn kho tại bất cứ thời điểm nào. Kiểm toán viên cũng có thể dựa vào phần mềm hệ thống để so sánh số lượng hàng hóa thực tế và số lượng trên giấy tờ
Liên hệ ngay hotline: 0936.064.289 – Mr.Vũ
>>Xem thêm: Những dự án tiêu biểu ứng dụng hệ thống SEEACT-WMS
————————————————————-
SEEACT-MES – NO.1 ON MES IN VIETNAM
Địa chỉ: Số 146, Đường Cầu Bươu, Xã Tân Triều, Huyện Thanh Trì, Thành Phố Hà Nội
Hotline: 0359.206.636
Email: seeact@dacovn.com
Website: www.seeact.vn
Đăng nhập bằng Google