[Tổng hợp] – 6 sự thật bạn cần biết về thống kê sản xuất

Trong sản xuất, doanh nghiệp nào nắm bắt được thông tin, số liệu một cách chính xác và kịp thời sẽ có lợi thế cạnh tranh vượt trội. Thống kê sản xuất không chỉ là những con số khô khan mà còn phản ánh toàn bộ quá trình sản xuất, từ nguyên vật liệu đầu vào đến sản phẩm cuối cùng. Vậy làm thế nào để tận dụng tối đa hiệu quả của thống kê sản xuất?

1. Thống kê sản xuất là gì?

Thống kê sản xuất là phương pháp giúp doanh nghiệp nhìn rõ bức tranh toàn cảnh về hoạt động sản xuất kinh doanh. Qua việc thu thập, phân tích và trình bày dữ liệu một cách khoa học. Việc thống kê cung cấp những thông tin quan trọng để đánh giá hiệu quả sản xuất, xác định các vấn đề tồn tại. Từ đó đưa ra những quyết định sáng suốt, tối ưu hóa lợi nhuận và nâng cao năng lực cạnh tranh.

2. Công việc của nhân viên thống kê sản xuất là gì?

Thống kê trong sản xuất đóng vai trò là cầu nối quan trọng giữa giai đoạn lập kế hoạch và thực tế sản xuất. Qua việc thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu, thống kê trong sản xuất cung cấp cái nhìn toàn diện về quá trình sản xuất. Dưới đây là các công việc chủ yếu của một nhân viên thống kê sản xuất:

• Thu thập dữ liệu: Thu thập dữ liệu từ các nguồn khác nhau như phiếu sản xuất, báo cáo kiểm tra chất lượng, sổ sách kế toán…
• Xử lý dữ liệu: Sắp xếp, tổng hợp, phân tích dữ liệu bằng các phần mềm chuyên dụng như Excel, SPSS…
• Lập báo cáo: Lập các báo cáo định kỳ và đột xuất về tình hình sản xuất, chất lượng sản phẩm, năng suất lao động…
• Phân tích dữ liệu: Phân tích sâu vào dữ liệu để tìm ra các xu hướng, mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất.
• Đề xuất giải pháp: Đưa ra các đề xuất cải tiến dựa trên kết quả phân tích dữ liệu.
• Phối hợp với các bộ phận: Phối hợp với các bộ phận khác trong doanh nghiệp để đảm bảo tính chính xác và kịp thời của dữ liệu.

3. Các kỹ năng để trở thành nhân viên thống kê giỏi

Để trở thành một nhân viên thống kê sản xuất giỏi trong lĩnh vực sản xuất, bạn cần trang bị cho mình những kỹ năng sau:

3.1. Kỹ năng thu thập và xử lý dữ liệu:

• Thu thập dữ liệu đa nguồn: Khả năng thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như hệ thống ERP, sổ sách kế toán, báo cáo sản xuất, phiếu kiểm tra chất lượng…
• Làm sạch và chuẩn hóa dữ liệu: Sắp xếp, kiểm tra và loại bỏ dữ liệu sai lệch, trùng lặp để đảm bảo tính chính xác và nhất quán của dữ liệu.
• Xử lý dữ liệu bằng phần mềm chuyên dụng: Thành thạo các phần mềm như Excel, SPSS, Tableau để thực hiện các phép tính thống kê, tạo biểu đồ và bảng biểu.

3.2. Kỹ năng phân tích dữ liệu:

• Phân tích mô tả: Để làm tốt công việc thống kê trong sản xuất, bạn cần có kỹ năng phân tích mô tả. Tính toán các chỉ số thống kê mô tả như trung bình, phương sai, độ lệch chuẩn để hiểu rõ đặc điểm của dữ liệu.
• Phân tích suy luận: Sử dụng các kỹ thuật thống kê suy luận để đưa ra kết luận về toàn bộ dữ liệu dựa trên mẫu dữ liệu.
• Phân tích nguyên nhân gốc rễ: Xác định nguyên nhân sâu xa của các vấn đề sản xuất dựa trên dữ liệu thống kê.

3.3. Kỹ năng báo cáo:

• Lập báo cáo chuyên nghiệp: Trình bày kết quả phân tích một cách rõ ràng, súc tích và dễ hiểu thông qua các báo cáo, biểu đồ, đồ thị.
• Truyền đạt thông tin hiệu quả: Sử dụng ngôn ngữ chuyên môn nhưng dễ hiểu để trình bày thông tin cho các đối tượng khác nhau trong doanh nghiệp.

3.4. Kỹ năng làm việc với phần mềm thống kê sản xuất:

• Thành thạo phần mềm Office: Sử dụng thành thạo các phần mềm Word, Excel, PowerPoint để lập báo cáo, trình bày dữ liệu.
• Sử dụng thành thạo phần mềm thống kê sản xuất: Thành thạo các phần mềm chuyên dụng như SPSS, SAS, R để phân tích dữ liệu phức tạp.
• Nắm bắt công nghệ mới: Luôn cập nhật kiến thức về các phần mềm và công cụ thống kê mới để nâng cao hiệu quả làm việc.

3.5. Kỹ năng mềm:

• Kỹ năng giao tiếp: Khả năng làm việc nhóm, trình bày ý kiến và lắng nghe ý kiến của người khác.
• Kỹ năng giải quyết vấn đề: Khả năng phân tích tình huống, xác định giải pháp và đưa ra quyết định hợp lý.
• Tinh thần học hỏi: Luôn tìm tòi, học hỏi những kiến thức mới để nâng cao năng lực bản thân.

Ngoài ra, để trở thành một nhân viên thống kê sản xuất giỏi, bạn cần:

• Hiểu biết về quy trình sản xuất: Nắm vững các quy trình sản xuất để có thể liên kết dữ liệu thống kê với thực tế sản xuất.
• Kiến thức về ngành: Nắm vững kiến thức về ngành sản xuất để hiểu rõ các chỉ số và vấn đề liên quan đến ngành.
• Khả năng thích nghi: Khả năng thích ứng với những thay đổi trong môi trường làm việc và công nghệ.

4. Vai trò của thống kê trong sản xuất 

Thống kê đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc tối ưu hóa quá trình sản xuất:

4.1. Đánh giá hiệu suất sản xuất:

• Theo dõi năng suất: Thống kê giúp đo lường số lượng sản phẩm được tạo ra trong một đơn vị thời gian, từ đó đánh giá hiệu quả làm việc của công nhân và máy móc.
• Đánh giá chất lượng: Qua việc thu thập dữ liệu về tỷ lệ sản phẩm lỗi, phế phẩm, thống kê trong sản xuất giúp xác định các vấn đề về chất lượng và tìm ra giải pháp khắc phục.
• So sánh hiệu quả: So sánh hiệu suất sản xuất giữa các giai đoạn, các dây chuyền, các nhà máy giúp doanh nghiệp xác định những điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra các biện pháp cải tiến.

4.2. Lập kế hoạch sản xuất:

• Dự báo nhu cầu: Dựa trên dữ liệu lịch sử về doanh số, các báo cáo thống kê sản xuất giúp dự báo nhu cầu thị trường, từ đó lập kế hoạch sản xuất phù hợp, tránh tình trạng thừa hoặc thiếu hàng.
• Lên kế hoạch nguyên vật liệu: Thống kê giúp tính toán lượng nguyên vật liệu cần thiết cho sản xuất, đảm bảo không bị gián đoạn quá trình sản xuất.
• Lên kế hoạch nhân lực: Dựa trên dự báo sản lượng, thống kê giúp xác định nhu cầu nhân lực, từ đó lên kế hoạch tuyển dụng, đào tạo và bố trí nhân sự hợp lý.

4.3. Kiểm soát chất lượng:

• Xác định nguyên nhân lỗi: Thống kê trong sản xuất giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, từ đó tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề.
• Xây dựng các biểu đồ kiểm soát: Biểu đồ kiểm soát giúp theo dõi các chỉ số chất lượng theo thời gian, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và kịp thời đưa ra các biện pháp khắc phục.

4.4. Cải tiến quy trình sản xuất:

• Phân tích nguyên nhân gốc rễ: Thống kê giúp phân tích sâu vào các vấn đề phát sinh trong quá trình sản xuất, tìm ra nguyên nhân gốc rễ và đưa ra các giải pháp cải tiến.
• Đánh giá hiệu quả của các biện pháp cải tiến: Báo cáo thống kê sản xuất giúp đánh giá hiệu quả của các biện pháp cải tiến đã thực hiện, từ đó lựa chọn những biện pháp mang lại hiệu quả cao nhất.

4.5. Hỗ trợ ra quyết định:

• Cung cấp thông tin khách quan: Thống kê cung cấp các số liệu chính xác, khách quan giúp lãnh đạo doanh nghiệp đưa ra các quyết định đúng đắn.
• Đánh giá rủi ro: Thống kê giúp đánh giá các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình sản xuất, từ đó đưa ra các phương án phòng ngừa.

Tóm lại, thống kê trong sản xuất đóng vai trò như một công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quá trình sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và giảm thiểu chi phí.

5. Các phần mềm thống kê sản xuất

Việc thống kê trong sản xuất là một yếu tố quan trọng để doanh nghiệp đánh giá, phân tích và đưa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn. Hiện nay, có rất nhiều công cụ hỗ trợ việc thống kê trong sản xuất, giúp doanh nghiệp thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu một cách nhanh chóng và chính xác hơn.

Các phần mềm bảng tính (Excel, Google Sheets)

• Ưu điểm:
  • Dễ sử dụng, linh hoạt và có sẵn trên hầu hết các máy tính.
  • Có thể tạo các bảng tính phức tạp để tính toán, phân tích và trực quan hóa dữ liệu.
  • Có nhiều mẫu biểu đồ và công thức sẵn có, giúp người dùng tiết kiệm thời gian trong việc báo cáo thống kê sản xuất.
• Nhược điểm:
  • Khả năng tự động hóa và tích hợp với các hệ thống khác còn hạn chế.
  • Dễ xảy ra lỗi khi làm việc với lượng dữ liệu lớn.

Các công cụ trực quan hóa dữ liệu (Tableau, Power BI)

• Ưu điểm:
  • Giúp chuyển đổi dữ liệu thô thành các biểu đồ, đồ thị trực quan, dễ hiểu.
  • Tìm kiếm các mối quan hệ và xu hướng trong dữ liệu một cách nhanh chóng.
  • Tạo các bảng điều khiển tương tác để theo dõi hiệu suất sản xuất.
• Nhược điểm:
  • Cần có kiến thức nhất định về các công cụ này để sử dụng hiệu quả cho việc thống kê sản xuất. 

Các công cụ thống kê cơ bản

• Phiếu kiểm soát (Check Sheet): Dùng để thu thập dữ liệu về các sự kiện hoặc lỗi xảy ra trong quá trình sản xuất.
• Biểu đồ (Charts): Trực quan hóa dữ liệu bằng các biểu đồ cột, đường, hình tròn…
• Biểu đồ Pareto: Xác định các vấn đề quan trọng nhất cần giải quyết.
• Biểu đồ nhân quả: Phân tích nguyên nhân gốc rễ của vấn đề.
• Histogram: Mô tả phân bố tần suất của dữ liệu.
• Scatter Diagram: Hiển thị mối quan hệ giữa hai biến số.
• Control Chart: Theo dõi sự ổn định của quá trình sản xuất.

| Xem thêm: 

• Biểu đồ nhân quả là gì?
• Biểu đồ Pareto là gì?

Các công cụ khác

• Phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu: Sử dụng để lưu trữ và quản lý lượng lớn dữ liệu sản xuất.
• Phần mềm quản lý dự án: Giúp lên kế hoạch và theo dõi tiến độ các dự án sản xuất.
• IoT (Internet of Things): Thu thập dữ liệu từ các thiết bị sản xuất để theo dõi và tối ưu hóa quá trình sản xuất.

6. Báo cáo thống kê sản xuất hiệu quả hơn với MES

Các công cụ thống kê như Excel đã trở nên rất phổ biến, tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ 4.0, phương pháp này đang bộc lộ nhiều hạn chế. Việc nhập liệu thủ công, dễ xảy ra sai sót, chậm trễ và đứt gãy thông tin, gây ảnh hưởng đến quá trình quản lý và vận hành sản xuất.

Những hạn chế trên có thể dẫn đến tổn thất về chi phí, giảm hiệu suất sản xuất và làm giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Để khắc phục những hạn chế của phương pháp truyền thống, các phần mềm thống kê sản xuất hiệu quả như MES đã ra đời, cung cấp một giải pháp toàn diện hơn. 

MES giúp tự động hóa quá trình thu thập, phân tích dữ liệu, cung cấp báo cáo trực quan và chính xác. Trong đó, phần mềm SEEACT-MES của DACO là một trong những giải pháp nổi bật, với khả năng số hóa toàn bộ quy trình sản xuất, giúp doanh nghiệp quản lý và thống kê sản xuất một cách hiệu quả. 

Phần mềm này tự động thu thập và phân tích dữ liệu, cung cấp các báo cáo trực quan, giúp doanh nghiệp nắm bắt tình hình sản xuất một cách chính xác và kịp thời.

Nếu doanh nghiệp của bạn đang tìm kiếm một giải pháp hiệu quả để thay thế cho phương pháp thống kê truyền thống, SEEACT-MES chính là câu trả lời. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và trải nghiệm những tính năng ưu việt của phần mềm. Hotline: 0936.064.289 – Mr. Vũ

Kết luận

Như vậy, bài viết trên đã mang tới cho bạn những thông tin hữu ích về thống kê sản xuất. Hy vọng bạn sẽ lựa chọn được một phần mềm thống kê sản xuất phù hợp cho công việc thống kê của mình. DACO với đội ngũ chuyên gia với hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực giải pháp kỹ thuật sản xuất. Với SEEACT-MES, bạn sẽ có trong tay một công cụ mạnh mẽ để tự động hóa quá trình, nâng cao độ chính xác và đưa ra quyết định kinh doanh sáng suốt.