VN
EN
JP
KR
Bảng định mức nguyên vật liệu là công cụ không thể thiếu trong quản lý sản xuất hiệu quả. Nó giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí, tối ưu hóa quy trình và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về bảng định mức nguyên vật liệu, từ khái niệm, vai trò đến cách lập bảng và các mẫu miễn phí.
1. Tổng quan về bảng định mức nguyên vật liệu
1.1 Định mức nguyên vật liệu là gì?
Định mức nguyên vật liệu, hay BOM (Bill of Materials), là một danh sách chi tiết liệt kê tất cả các nguyên vật liệu, thành phần, linh kiện cần thiết để sản xuất một sản phẩm hoàn chỉnh. Nó không chỉ đơn thuần là một bảng kê, mà còn bao gồm thông tin về số lượng, đơn vị tính, thậm chí cả các hướng dẫn lắp ráp nếu cần.
1.2 Bảng định mức nguyên vật liệu là gì?
Đây là một danh sách chi tiết, có cấu trúc liệt kê toàn bộ các thành phần, nguyên liệu, linh kiện, phụ kiện, cùng với số lượng và hướng dẫn cần thiết để sản xuất ra một sản phẩm hoàn chỉnh.
Nói cách khác, nó giống như một “công thức” trong sản xuất, chỉ rõ chính xác những gì cần thiết và số lượng của từng thành phần để tạo ra sản phẩm cuối cùng.
2. Vai trò của bảng định mức tiêu hao nguyên vật liệu
Bảng định mức tiêu hao nguyên vật liệu đóng một vai trò quan trọng trong việc quản lý và tối ưu hóa hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Nó không chỉ là một công cụ kiểm soát mà còn là nền tảng cho việc lập kế hoạch, định giá và cải tiến quy trình sản xuất.
Cụ thể:
2.1 Giúp kiểm soát chi phí sản xuất
Bảng định mức cung cấp thông tin chi tiết về lượng nguyên vật liệu cần thiết cho mỗi sản phẩm. Điều này cho phép doanh nghiệp dự toán và kiểm soát chi phí nguyên vật liệu một cách chính xác, từ đó đưa ra quyết định sản xuất và định giá phù hợp.
2.2 Hỗ trợ lập kế hoạch sản xuất
Dựa trên bảng định mức, doanh nghiệp có thể xác định nhu cầu nguyên vật liệu cho kế hoạch sản xuất. Điều này giúp đảm bảo đủ nguyên vật liệu để đáp ứng tiến độ sản xuất, tránh tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa nguyên vật liệu.
2.3 Cung cấp thông tin cho việc định giá sản phẩm
Bảng định mức là cơ sở để tính toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp của sản phẩm. Thông tin này kết hợp với các chi phí khác giúp doanh nghiệp xác định giá bán sản phẩm một cách hợp lý, đảm bảo lợi nhuận và khả năng cạnh tranh trên thị trường.
2.4 Tối ưu quy trình sản xuất
Bảng định mức giúp xác định các điểm lãng phí trong quá trình sản xuất. Từ đó, doanh nghiệp có thể cải tiến quy trình, giảm thiểu hao hụt nguyên vật liệu và nâng cao hiệu suất sản xuất.
2.5 Hạn chế lãng phí nguyên vật liệu
Bảng định mức tiêu hao nguyên vật liệu đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp sử dụng nguyên vật liệu một cách tiết kiệm và hiệu quả. Bằng cách tuân thủ nghiêm ngặt định mức đã đề ra, doanh nghiệp có thể tránh được tình trạng sử dụng nguyên vật liệu quá mức hoặc sai mục đích, từ đó giảm thiểu lãng phí, tiết kiệm chi phí và góp phần bảo vệ môi trường.
Tóm lại, bảng định mức tiêu hao NVL là một công cụ không thể thiếu trong quản lý sản xuất. Nó giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí, lập kế hoạch sản xuất hiệu quả, định giá sản phẩm chính xác và tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.
3. Cách lập bảng định mức nguyên vật liệu
Việc lập bảng định mức nguyên vật liệu đòi hỏi sự tỉ mỉ và chính xác để đảm bảo hiệu quả trong quản lý sản xuất. Dưới đây là cách lập BOM:
3.1 Bước 1: Liệt kê tất cả các nguyên liệu cần thiết tạo ra sản phẩm
Đây là bước nền tảng, quyết định sự chính xác và hiệu quả của bảng định mức. Hãy bắt đầu bằng cách đặt những câu hỏi cơ bản sau:
- Sản phẩm cuối cùng mà chúng ta muốn tạo ra là gì?
- Những nguyên vật liệu nào là cần thiết để tạo ra sản phẩm đó?
- Mỗi nguyên vật liệu cần sử dụng với số lượng bao nhiêu?
- Có những nguyên vật liệu thay thế nào khác không?
- Danh sách nguyên vật liệu đã đầy đủ và chính xác chưa?
3.2 Bước 2: Làm sản phẩm mẫu
Trong cách lập bảng định mức NVL, nếu bạn chưa có danh sách đầy đủ hoặc không chắc chắn về số lượng cần thiết, bước làm sản phẩm mẫu sẽ giải quyết vấn đề này. Trong quá trình thực hiện sản phẩm mẫu, bạn sẽ xác định được chính xác những nguyên liệu cần thiết và số lượng của từng loại.
Lưu ý: Hãy đảm bảo rằng quá trình làm sản phẩm mẫu phản ánh đúng quy trình sản xuất thực tế để số liệu thu thập được chính xác và hữu ích.
3.3 Bước 3: Phân tích tác động tạo ra hao hụt nguyên vật liệu
Sau khi có số liệu từ sản phẩm mẫu, chúng ta cần xem xét các yếu tố có thể gây ra hao hụt nguyên vật liệu trong quá trình sản xuất thực tế. Việc này đảm bảo định mức cuối cùng đủ bao quát và sát với thực tế, tránh thiếu hụt nguyên liệu trong quá trình sản xuất hàng loạt.
Các yếu tố gây hao hụt bao gồm:
Yếu tố bên ngoài:
– Biến động giá cả thị trường có thể ảnh hưởng đến chất lượng nguyên liệu đầu vào.
– Điều kiện môi trường bảo quản không tốt có thể làm hư hỏng hoặc giảm chất lượng nguyên vật liệu.
>>>Xem thêm: 7 công cụ quản lý chất lượng cho doanh nghiệp
Yếu tố bên trong:
– Máy móc thiết bị cũ kỹ, kém chất lượng dễ dẫn đến sản phẩm lỗi, tăng hao hụt nguyên liệu.
– Lỗi thao tác của công nhân, hoặc sự cố máy móc cũng là nguyên nhân gây hao hụt.
3.4 Bước 4: Tính toán cả trường hợp sản phẩm lỗi, hỏng
Sản phẩm lỗi, hỏng là điều không thể tránh khỏi trong sản xuất. Do đó, việc tính toán và dự phòng cho trường hợp này là rất quan trọng để đảm bảo đủ nguyên liệu và tránh gián đoạn sản xuất.
Trong quá trình thống kê sản phẩm lỗi, hãy tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ. Có phải do chất lượng nguyên liệu đầu vào, lỗi máy móc, hay do thao tác của công nhân? Từ đó, đưa ra biện pháp khắc phục để giảm thiểu tỷ lệ lỗi, tiết kiệm nguyên vật liệu.
Dựa trên tỷ lệ lỗi thực tế hoặc ước tính, tính toán lượng nguyên vật liệu bị hao hụt do sản phẩm lỗi. Con số này cần được cộng vào định mức nguyên vật liệu ban đầu để đảm bảo đủ nguyên liệu cho sản xuất, kể cả khi có sản phẩm lỗi.
3.5 Bước 5: Tiến hành tính toán giá trị nguyên vật liệu tạo ra thành phẩm
Sau khi đã có định mức về số lượng nguyên vật liệu cần thiết (bao gồm cả hao hụt và dự phòng), bước tiếp theo là tính toán giá trị của chúng. Đây là cơ sở để tính toán giá thành sản phẩm và đưa ra quyết định kinh doanh.
Tính toán chi tiết:
– Giá nguyên vật liệu: Lấy định mức về số lượng nhân với đơn giá của từng loại nguyên vật liệu. Đơn giá này cần phản ánh giá mua thực tế sau khi đã trừ chiết khấu, giảm giá và các chi phí liên quan đến thu mua.
– Tổng giá trị: Cộng giá trị của tất cả các loại nguyên vật liệu lại để ra tổng giá trị nguyên vật liệu cần thiết để tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh.
***Lưu ý: Cần theo dõi sát sao thị trường và cập nhật bảng định mức thường xuyên để phản ánh đúng giá trị thực tế. Nếu có dự báo về biến động giá lớn, hãy cân nhắc điều chỉnh kế hoạch sản xuất hoặc tìm kiếm nguồn cung ứng thay thế.
4. Các mẫu bảng định mức nguyên vật liệu
Dưới đây là các mẫu bảng định mức nguyên vật liệu thường được sử dụng, giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả chi phí và kiểm soát quá trình sản xuất.
>>>Tải ngay: Mẫu bảng định mức NVL trong sản xuất
5. Mẫu bảng định mức tiêu hao nguyên vật liệu
Dưới đây là các mẫu bảng định mức tiêu hao nguyên vật liệu thường được sử dụng quy định bởi Bộ Tài chính.
>>>Tải Mẫu bảng định mức tiêu hao NVL tại ĐÂY
6. Kết luận
Bảng định mức nguyên vật liệu là yếu tố then chốt để kiểm soát chi phí, nâng cao hiệu suất sản xuất và tối đa hóa lợi nhuận cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc quản lý theo phương pháp thủ công tiềm ẩn nhiều rủi ro về sai sót và tốn kém thời gian, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh.
Phần mềm quản lý kho SEEACT-WMS của DACO là giải pháp tối ưu giúp doanh nghiệp quản lý định mức nguyên vật liệu một cách hiệu quả và chính xác. Với các tính năng vượt trội như tự động tính toán định mức, theo dõi biến động giá, và cảnh báo thiếu hụt nguyên vật liệu, SEEACT-WMS giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, giảm thiểu sai sót, và tối ưu hóa quy trình sản xuất.
Liên hệ ngay với DACO để được tư vấn và trải nghiệm miễn phí phần mềm SEEACT-WMS!
Đăng nhập bằng Google