Mô hình sản xuất gián đoạn: Lợi ích và thách thức

Sản xuất gián đoạn là một mô hình sản xuất đặc trưng bởi tính linh hoạt và khả năng đáp ứng đa dạng nhu cầu sản phẩm với số lượng nhỏ. Tuy nhiên, phương thức này cũng tồn tại những hạn chế nhất định. Bài viết dưới đây của DACO sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về mô hình sản xuất này, cùng những phân tích chi tiết về tính ứng dụng của nó trong thực tiễn sản xuất. Từ đó, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về mô hình này và đưa ra quyết định ứng dụng phù hợp với chiến lược phát triển của mình. 

Sản xuất gián đoạn là gì?

Sản xuất gián đoạn (Intermittent Production) là hình thức tổ chức sản xuất đặc trưng bởi việc sản xuất đa dạng các loại sản phẩm với số lượng ít cho mỗi loại. Quá trình sản xuất không diễn ra liên tục mà được thực hiện theo từng đợt hoặc lô hàng riêng biệt, đáp ứng nhu cầu cụ thể của từng đơn hàng. 

Hình thức này phù hợp với các doanh nghiệp cần sự linh hoạt để đáp ứng các đơn hàng nhỏ lẻ, yêu cầu đặc thù của khách hàng, hoặc khi nhu cầu thị trường biến động. Các ngành công nghiệp như cơ khí, may mặc, in ấn thường áp dụng Intermittent Production.

Đặc điểm của sản xuất gián đoạn

Trong hoạt động sản xuất, có nhiều phương thức tổ chức khác nhau, mỗi phương thức mang những đặc điểm riêng biệt, trong đó Intermittent Production mang những đặc điểm nổi bật sau:

• Tính linh hoạt cao: Doanh nghiệp có thể sản xuất nhiều loại sản phẩm khác nhau với số lượng nhỏ, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường. Quy trình sản xuất cũng linh hoạt, cho phép thay đổi thứ tự các bước tùy theo yêu cầu cụ thể của từng sản phẩm.
• Sản phẩm đa dạng: Mỗi lô hàng có thể bao gồm các sản phẩm với kiểu dáng, kích thước, thiết kế khác nhau, thậm chí là các sản phẩm độc bản, đáp ứng yêu cầu riêng của từng khách hàng.
• Sản lượng thấp: Mô hình sản xuất này thường tạo ra sản lượng thấp hơn so với các mô hình sản xuất hàng loạt, do quy trình bị gián đoạn và thời gian thiết lập máy móc cho từng lô hàng.
• Sử dụng thiết bị đa năng: Các máy móc, thiết bị thường có tính đa năng, có thể sử dụng cho nhiều loại sản phẩm và công đoạn khác nhau.
• Định hướng theo nhu cầu thị trường: Sản xuất tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu cụ thể của thị trường và khách hàng, lấy yêu cầu của khách hàng làm cơ sở để xác định loại sản phẩm, kích thước, hình dạng, thiết kế.
• Quá trình sản xuất bị gián đoạn: Dòng nguyên vật liệu không liên tục, thường xuyên bị gián đoạn giữa các công đoạn để chuyển đổi sang sản xuất lô hàng mới.

Ví dụ về sản xuất gián đoạn

Để hình dung rõ hơn về sản xuất gián đoạn là gì, hãy xem xét ví dụ sau:

Một xưởng sản xuất đồ gỗ nhận đơn đặt hàng từ nhiều khách hàng khác nhau. Mỗi khách hàng có yêu cầu riêng về loại sản phẩm, kiểu dáng, kích thước và chất liệu. 

Xưởng sẽ lần lượt sản xuất từng đơn hàng theo yêu cầu. Họ có thể bắt đầu với việc sản xuất 10 chiếc bàn ăn cho khách hàng A, sau đó chuyển sang sản xuất 5 chiếc tủ quần áo cho khách hàng B, rồi tiếp tục với 20 chiếc ghế sofa cho khách hàng C…

Mỗi đơn hàng yêu cầu quy trình sản xuất và thời gian hoàn thiện khác nhau. Giữa các đơn hàng, xưởng cần điều chỉnh lại máy móc, sắp xếp lại nguyên vật liệu và bố trí lại nhân công cho phù hợp.

Quá trình sản xuất này không diễn ra liên tục mà bị gián đoạn để chuyển đổi giữa các đơn hàng. Đây chính là đặc trưng của Intermittent Production, cho phép doanh nghiệp linh hoạt đáp ứng các đơn hàng nhỏ lẻ, đa dạng về chủng loại và yêu cầu.

Ưu nhược điểm của sản xuất gián đoạn là gì?

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, Intermittent Production cũng tồn tại một số hạn chế nhất định. Cụ thể: 

Ưu điểm

• Tính linh hoạt cao: Intermittent Production cho phép doanh nghiệp nhanh chóng thích ứng với những thay đổi của thị trường, điều chỉnh thiết kế sản phẩm, quy trình sản xuất, thậm chí thay đổi máy móc, thiết bị khi cần thiết mà không làm ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động.
• Tiết kiệm chi phí: Doanh nghiệp có thể tận dụng máy móc, thiết bị và nhân công cho nhiều loại sản phẩm khác nhau, giảm thiểu lãng phí trong đầu tư tài sản cố định.
• Quản lý đơn hàng hiệu quả: Các đơn hàng lặp lại giúp doanh nghiệp dễ dàng dự đoán nhu cầu, lập kế hoạch sản xuất ổn định và duy trì mối quan hệ lâu dài với khách hàng.
• Tiết kiệm năng lượng: Việc sản xuất theo từng đợt, từng lô hàng giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt hơn việc sử dụng năng lượng, giảm thiểu tiêu hao năng lượng trong thời gian chờ đợi giữa các đơn hàng.

Nhược điểm

• Độ phức tạp cao: Việc quản lý sản xuất đòi hỏi sự phối hợp phức tạp giữa các bộ phận, từ tiếp nhận đơn hàng, lập kế hoạch, điều phối sản xuất đến kiểm soát chất lượng. Nếu không có quy trình tiêu chuẩn rõ ràng, thời gian sản xuất có thể bị kéo dài do các yếu tố phát sinh.
• Khó khăn trong lập kế hoạch: Do các đơn hàng đến vào những thời điểm khác nhau với yêu cầu đa dạng, việc lập kế hoạch và lịch trình sản xuất gặp nhiều khó khăn. Doanh nghiệp cần có hệ thống quản lý và dự báo nhu cầu hiệu quả để tối ưu hóa hoạt động sản xuất.
• Rủi ro tồn kho: Dòng nguyên vật liệu không liên tục khiến việc dự báo nhu cầu nguyên vật liệu gặp khó khăn, dễ dẫn đến tình trạng tồn kho nguyên vật liệu hoặc thiếu hụt nguyên vật liệu khi cần. Bên cạnh đó, Intermittent Production cũng tiềm ẩn rủi ro tồn kho thành phẩm nếu không dự đoán chính xác nhu cầu thị trường.

Tóm lại, đây là một phương pháp sản xuất linh hoạt, phù hợp với các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm đa dạng, nhỏ lẻ. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng những ưu nhược điểm của phương pháp này để đưa ra quyết định ứng dụng phù hợp, đồng thời xây dựng quy trình quản lý sản xuất hiệu quả để tối ưu hóa hoạt động và giảm thiểu rủi ro

Sản xuất gián đoạn và sản xuất liên tục 

Đây là hai mô hình sản xuất phổ biến, mỗi mô hình có những đặc điểm và ưu nhược điểm riêng. So sánh hai mô hình này sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn phương thức sản xuất phù hợp với nhu cầu và mục tiêu kinh doanh.

Việc lựa chọn phương thức sản xuất nào phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: loại hình sản phẩm, quy mô sản xuất, vốn đầu tư, thị trường,… Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng để lựa chọn phương thức sản xuất phù hợp nhất với mục tiêu và chiến lược kinh doanh của mình.

>>>Xem thêm: 

• Sản xuất liên tục là gì? Ưu nhược điểm & Ứng dụng

• Sản xuất rời rạc là gì? Có phù hợp với doanh nghiệp bạn?

Kết luận

Hiểu rõ bản chất và đặc điểm của sản xuất gián đoạn sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định ứng dụng phù hợp, tối ưu hóa hiệu quả sản xuất kinh doanh. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về mô hình sản xuất này.

Để tìm hiểu thêm về các mô hình sản xuất khác cũng như các giải pháp quản lý sản xuất hiệu quả, hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay!