OEM là gì? Phân biệt với ODM, OBM và những điều cần biết

Trong ngành sản xuất, OEM là gì đang là một thuật ngữ phổ biến được nhiều doanh nghiệp quan tâm. Sản xuất OEM là mô hình kinh doanh giúp các công ty tối ưu hóa chi phí sản xuất, tiết kiệm nguồn lực và nâng cao năng lực cạnh tranh. Vậy, OEM hoạt động như thế nào và vì sao mô hình này lại trở nên phổ biến đến vậy? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc trên một cách chi tiết.

OEM là gì? Định nghĩa và các khái niệm liên quan

OEM là gì?

OEM là viết tắt của Original Equipment Manufacturer, dịch nghĩa là Nhà sản xuất thiết bị gốc. Trong bối cảnh sản xuất và kinh doanh, OEM đề cập đến một công ty chuyên sản xuất sản phẩm hoặc linh kiện dựa trên các yêu cầu cụ thể, thiết kế kỹ thuật và thông số kỹ thuật được cung cấp bởi một đối tác khác (công ty đặt hàng). Sau khi sản xuất, các sản phẩm này sẽ được dán nhãn và bán ra thị trường dưới thương hiệu của công ty đặt hàng, chứ không phải thương hiệu của nhà sản xuất OEM.

Ban đầu, OEM ám chỉ công ty sản xuất các bộ phận thực tế được một công ty khác sử dụng để xây dựng hệ thống hoàn chỉnh. Ngày nay, khái niệm này mở rộng để bao gồm cả việc sản xuất sản phẩm cuối cùng được đổi tên thương hiệu và bán cho người dùng cuối.

Hàng OEM nghĩa là gì?

Hàng hóa OEM là những sản phẩm hoặc bộ phận được sản xuất bởi một nhà sản xuất OEM, nhưng được thiết kế để sử dụng như các thành phần thay thế hoặc lắp ráp vào sản phẩm cuối cùng của một công ty khác. 

Những hàng hóa này thường không được đóng gói dưới thương hiệu của nhà sản xuất gốc và hiếm khi được bán trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng thông qua các kênh bán lẻ truyền thống. Thay vào đó, chúng được cung cấp thông qua các kênh B2B (business-to-business) cho các doanh nghiệp lắp ráp hoặc bán lại dưới thương hiệu của họ.

Ví dụ: Một chip xử lý được sản xuất bởi Intel nhưng được cung cấp cho Dell để lắp vào máy tính Dell thì chip đó là hàng OEM đối với Dell.

Ví dụ thực tế về OEM

Mô hình OEM rất phổ biến trong ngành công nghệ và sản xuất.

• Ngành điện tử: Apple thiết kế và phát triển iPhone, nhưng việc sản xuất được giao cho Foxconn – một nhà sản xuất OEM lớn. Foxconn chỉ thực hiện gia công theo bản vẽ và tiêu chuẩn của Apple
• Ngành ô tô: Các hãng xe lớn như Ford hay Toyota không tự sản xuất 100% mọi chi tiết của chiếc xe. Họ thường hợp tác với các nhà sản xuất OEM để cung cấp các linh kiện như lốp xe, động cơ, hệ thống điện tử…

Phân biệt OEM, ODM và OBM

Để hiểu rõ hơn về mô hình OEM là gì, cần phân biệt nó với hai mô hình sản xuất và kinh doanh quan trọng khác là ODM và OBM.

Định nghĩa từng khái niệm

• OEM (Original Equipment Manufacturer): Công ty sản xuất sản phẩm theo thiết kế và thông số kỹ thuật của khách hàng. Vai trò chính là gia công sản xuất.
• ODM (Original Design Manufacturer): Công ty tự nghiên cứu, thiết kế, phát triển và sản xuất sản phẩm. Khách hàng có thể chọn một thiết kế có sẵn từ ODM và yêu cầu tùy chỉnh nhẹ, sau đó gắn thương hiệu của mình vào. Vai trò chính là thiết kế và sản xuất.
• OBM (Original Brand Manufacturer): Công ty sở hữu và quản lý thương hiệu của riêng mình. OBM chịu trách nhiệm từ R&D, thiết kế, sản xuất (có thể thuê OEM/ODM) đến marketing và phân phối sản phẩm dưới thương hiệu của mình. Vai trò chính là phát triển và quản lý thương hiệu.

Bảng so sánh chi tiết OEM, ODM và OBM

>>>Tìm hiểu chi tiết về OBM và ODM tại bài viết dưới đây của Seeact:

• OBM là gì? Tìm hiểu chi tiết từ A-Z
• ODM là gì? Phân biệt chi tiết OEM và OBM

Ưu và nhược điểm của hàng OEM là gì?

Ưu điểm của sản phẩm OEM

• Tối ưu chi phí: Doanh nghiệp không cần đầu tư nhà máy, dây chuyền sản xuất hay R&D. Việc tận dụng quy trình sẵn có của nhà sản xuất OEM giúp giảm giá thành sản phẩm
• Đảm bảo chất lượng: Sản phẩm được sản xuất tại các nhà máy chuyên môn cao, tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt
• Tùy biến cao: Khách hàng có thể yêu cầu sản xuất theo thiết kế riêng để tạo sự khác biệt
• Rút ngắn thời gian ra mắt: Tận dụng năng lực sản xuất sẵn có giúp sản phẩm nhanh chóng tiếp cận thị trường
• Tập trung chuyên môn cốt lõi: Doanh nghiệp có thể dồn nguồn lực cho marketing, bán hàng và xây dựng thương hiệu

Nhược điểm của sản phẩm OEM

• Khó kiểm soát chất lượng: Thiếu sự giám sát trực tiếp có thể dẫn đến chất lượng sản phẩm không đồng đều
• Phụ thuộc vào nhà sản xuất: Doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng bởi tiến độ hoặc các vấn đề phát sinh từ đối tác OEM
• Rủi ro bảo mật thông tin: Việc chia sẻ thiết kế và công nghệ có thể gây ra nguy cơ rò rỉ hoặc sao chép sản phẩm
• Hạn chế xây dựng thương hiệu: Không trực tiếp sản xuất có thể làm giảm khả năng kiểm soát hình ảnh và uy tín thương hiệu

Để giảm thiểu các hạn chế về kiểm soát chất lượng, doanh nghiệp nên xem xét triển khai các hệ thống quản lý chất lượng như SEEACT-QMS. Hệ thống này cho phép theo dõi và kiểm soát chặt chẽ quy trình sản xuất tại nhà máy OEM, đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn và duy trì tính nhất quán.

Cách nhận biết và phân biệt hàng OEM thật/giả

Việc phân biệt hàng OEM với hàng chính hãng hoặc hàng giả là rất quan trọng để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng.

Đặc điểm của hàng OEM chính hãng

Dưới đây là một số dấu hiệu giúp bạn nhận biết hàng OEM chính hãng và phân biệt chúng với hàng giả, hàng nhái:

• Bao bì đơn giản: Hàng OEM thường không có bao bì cầu kỳ, không mang logo hay nhãn hiệu của thương hiệu cuối cùng. Bao bì có thể chỉ là hộp giấy trắng, túi ni-lông hoặc không có
• Chất lượng tương đương hàng chính hãng: Sản phẩm OEM được sản xuất theo tiêu chuẩn kỹ thuật của bên đặt hàng, do đó chất lượng cơ bản thường tốt. Tuy nhiên, chúng có thể không trải qua các vòng kiểm định nghiêm ngặt như hàng chính hãng
• Thiếu tem chống giả và tem bảo hành chính hãng: Hàng OEM không có các loại tem, mã QR xác thực nguồn gốc hay phiếu bảo hành chính hãng. Chính sách bảo hành (nếu có) thường do nhà phân phối cung cấp
• Giá bán thấp hơn: Giá của sản phẩm OEM thường thấp hơn đáng kể so với hàng chính hãng cùng loại, do không phải chịu chi phí marketing, đóng gói và hệ thống phân phối phức tạp
• Phụ kiện hạn chế: Một số sản phẩm OEM có thể không đi kèm đầy đủ các phụ kiện như khi mua hàng chính hãng

Lưu ý khi mua hàng OEM để tránh rủi ro

• Xác định nguồn gốc: Tìm hiểu kỹ về xuất xứ và nhà sản xuất (nếu có thông tin)
• Chọn mua tại địa chỉ uy tín: Ưu tiên các cửa hàng, siêu thị lớn, nhà phân phối có danh tiếng hoặc các nền tảng thương mại điện tử có chính sách bảo vệ người mua rõ ràng. Tránh các nguồn không rõ ràng, website thiếu minh bạch
• Kiểm tra kỹ bao bì, tem mác và thông số sản phẩm: Dù bao bì đơn giản, vẫn cần kiểm tra xem có bất kỳ dấu hiệu nào của tem chống giả (nếu áp dụng), mã serial hoặc thông tin kỹ thuật cơ bản
• Tham khảo đánh giá và phản hồi từ người dùng: Đọc các đánh giá khách quan từ những người đã sử dụng sản phẩm để có cái nhìn về chất lượng và độ tin cậy
• Chính sách bảo hành và hỗ trợ: Làm rõ chính sách bảo hành của người bán hoặc nhà phân phối đối với hàng OEM, vì đây thường là điểm yếu so với hàng chính hãng
• Không để giá cả là yếu tố duy nhất: Mức giá rẻ hấp dẫn có thể là dấu hiệu tốt của hàng OEM, nhưng cũng là điểm dễ bị lợi dụng bởi hàng giả, hàng nhái kém chất lượng. Cần cân nhắc tổng thể

Ứng dụng và vai trò của OEM trong sản xuất và kinh doanh

Mô hình OEM đóng vai trò chiến lược trong chuỗi cung ứng và mang lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp.

OEM trong chuỗi cung ứng toàn cầu

OEM là một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Các nhà sản xuất OEM chuyên gia công linh kiện hoặc sản phẩm hoàn chỉnh, cho phép các thương hiệu lớn tập trung vào R&D, thiết kế sản phẩm, marketing và xây dựng thương hiệu. 

Điều này giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất toàn cầu, giảm chi phí vận hành và tăng tốc độ đưa sản phẩm ra thị trường, góp phần vào sự linh hoạt và hiệu quả của ngành công nghiệp.

Lợi ích khi sử dụng dịch vụ OEM cho doanh nghiệp

Sử dụng dịch vụ OEM mang lại các lợi ích chiến lược sau cho doanh nghiệp:

• Tiết kiệm chi phí sản xuất: Tận dụng quy mô lớn và quy trình tối ưu của nhà máy OEM để giảm chi phí đơn vị sản phẩm
• Tập trung vào chuyên môn cốt lõi: Doanh nghiệp không phải đầu tư vào cơ sở hạ tầng sản xuất, cho phép tập trung nguồn lực vào các hoạt động tạo ra giá trị gia tăng khác
• Rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường: Khả năng sản xuất nhanh chóng của OEM giúp doanh nghiệp phản ứng linh hoạt với xu hướng thị trường
• Giảm rủi ro đầu tư: Tránh gánh nặng tài chính và rủi ro liên quan đến việc xây dựng và vận hành nhà máy
• Tối ưu chuỗi cung ứng: Hưởng lợi từ mạng lưới cung ứng nguyên vật liệu ổn định và giá tốt của nhà sản xuất OEM
• Nâng cao chất lượng và đổi mới: Hợp tác với các OEM chuyên biệt giúp tận dụng kinh nghiệm và công nghệ sản xuất tiên tiến, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm và khuyến khích đổi mới

Hướng dẫn lựa chọn nhà sản xuất OEM phù hợp

Việc lựa chọn đúng nhà sản xuất OEM là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của sản phẩm và thương hiệu.

Tiêu chí đánh giá nhà sản xuất OEM

Khi lựa chọn đối tác OEM, doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng các tiêu chí sau để đảm bảo hiệu quả và chất lượng:

• Hệ thống quản lý chất lượng: Ưu tiên các OEM có chứng nhận ISO 9001:2015 hoặc các chứng nhận chuyên ngành (ví dụ: GMP/CGMP cho ngành mỹ phẩm, dược phẩm) để đảm bảo quy trình sản xuất được kiểm soát chặt chẽ
• Giá cả và điều khoản thanh toán: So sánh báo giá từ nhiều nhà cung cấp và đàm phán các điều khoản thanh toán linh hoạt, phù hợp với dòng tiền của doanh nghiệp
• Năng lực sản xuất: Đánh giá quy mô nhà máy, công nghệ, và khả năng sản xuất để đảm bảo OEM có thể đáp ứng số lượng lớn và đúng tiến độ yêu cầu
• Uy tín và kinh nghiệm: Lựa chọn các OEM có kinh nghiệm sản xuất sản phẩm tương tự. Tham khảo phản hồi từ các khách hàng trước đó để xác minh uy tín
• Chính sách hỗ trợ: Đảm bảo OEM có chính sách hỗ trợ kỹ thuật rõ ràng và minh bạch cho các vấn đề phát sinh trong quá trình hợp tác
• Bảo mật thông tin: Xác minh khả năng bảo mật thông tin thiết kế và sở hữu trí tuệ của OEM để tránh rủi ro rò rỉ hoặc sao chép

Lưu ý pháp lý và hợp đồng khi làm việc với nhà sản xuất OEM

Để đảm bảo quyền lợi và giảm thiểu rủi ro, doanh nghiệp cần lưu ý các vấn đề pháp lý và hợp đồng sau khi hợp tác với nhà sản xuất OEM:

• Hợp đồng bảo mật (NDA): Đây là văn bản bắt buộc để bảo vệ thông tin thiết kế, công thức và các bí mật kinh doanh độc quyền của doanh nghiệp
• Điều khoản sở hữu trí tuệ: Hợp đồng cần quy định rõ quyền sở hữu đối với thiết kế, công nghệ và mẫu mã sản phẩm. Đảm bảo OEM không được phép sử dụng hoặc bán sản phẩm tương tự cho bên thứ ba
• Cam kết chất lượng và tiêu chuẩn: Ghi rõ các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình kiểm tra và phương án xử lý nếu sản phẩm không đạt yêu cầu
• Điều khoản giao hàng và thanh toán: Thỏa thuận chi tiết về tiến độ, phương thức thanh toán và các điều khoản phạt nếu có vi phạm hợp đồng
• Chính sách bảo hành và hỗ trợ: Quy định rõ trách nhiệm của OEM đối với các lỗi sản phẩm sau khi giao hàng, bao gồm bảo hành, sửa chữa hoặc đổi trả
• Giải quyết tranh chấp: Xác định phương thức giải quyết tranh chấp (thương lượng, trọng tài hoặc tòa án) và luật áp dụng để xử lý các vấn đề phát sinh

Lời kết: Vậy hàng OEM có tốt không?

Nhìn chung, hàng OEM tốt và là một lựa chọn kinh tế nếu bạn hiểu rõ về nó và biết cách mua đúng chỗ. Hàng OEM không phải là hàng giả. Đây là sản phẩm được sản xuất theo quy trình và tiêu chuẩn của hãng, nhưng được bán ra thị trường với bao bì tối giản và chính sách bảo hành hạn chế để giảm chi phí.

Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về OEM là gì và những lợi ích mà mô hình này mang lại. Hẹn gặp lại trong những chuyên mục tiếp theo của Seeact.vn!